Sunday, November 27, 2005

Arangkada for Nov. 28, 2005

Bookmark and Share
 

     ULIPON SA TEXT


Dihang gitawgan kong Dongding Sabaldan, unang presidente sa Association of Concerned Texters gikan sa isla sa Bioko (kanhi Fernando Po) sa ulohang syudad sa Malabu, Equatorial Guinea nga lima ka tuig nang ACT niadtong Nobyembre 25, nahinumdom sab ko sa unang pagsulbong sa texting sa Sugbo. Daghang salamat sa sugyot sa maglilindog sa The Freeman, Bobit Avila, ang DYAB 1512 khz Abante Bisaya maoy unang nakapahimus sa teknolohiya sa short messaging system (SMS) pagdasig sa mga tigpaminaw pagtampo sa among mga programa.

Ang ACT nakahimo nag daghang panagalagad gawas sa pagpalambo sa katungod sa texters. Ang among pasiunang tuyo pagkiatkiat napulihan sa mas mapuslanong kalihokan, sama sa pagpananom og kahoy, pagpanlimpiyo sa kadagatan ug pagtabang sa mga biktima sa katalagman. Ang mabulukong lima ka tuig nga kasaysayan sa ACT nagkinahanglan og laing lindog. Tuguting moasoy ko ninyo giunsa pagsakmit sa texting ang atong atensiyon ug giunsa niya pagdominar ang atong kinabuhi.

-o0o-

Ang panglantaw ni Bobit kapin na sa lima ka tuig ang nilabay nga ang texting mahimong dominanteng paagi sa komunikasyon nakaangkon og di malalis nga mga ebidensiya sa atong panahon. Makugang ka sa gidak-on sa kita sa mga programa sama sa Pinoy Big Brother (PBB) gikan sa texting nga molabaw pa sa bayad sa commercials sa telebisyon. Di lang ang media organizations ug mga kompaniya ang nigamit sa texting sa ilang serbisyo ug negosyo kon dili hastang higanteng mga kompaniya sa Internet, Google ug Yahoo!, nisandig na sa texting pagpaburot pa sa ilang ginansiya.

Ang katakos sa bag-ong cellular phones—pagtokar og kanta pinaagi sa MP3, pagkuhag hulagway nga mas taas nang megapixels, pagtipig og dagkong mga dokumento ug pagsuroy sa worldwide web—gawas nga nakahulga sa MP3 players, digital cameras ug personal computers, nakahudlat pa gyod nga ila tang magapos, di lang sa texting kon dili apil sa uban pa natong inadlawng kalihokan.

Unsaon na man lang intawon nato sa paglingkawas gikan sa atong cell phones?

-o0o-

Natubag nako nang pangutanaha sa duha ka higayon nga nahibilin ang akong cell phone sa among bay. Sa unang higayon, mora kong gihilantan: Tingalig may balita nga di nako mahibaw-an, may sugo ang Manila nga di dayon nako matuman, may makalingaw ug matulon-anong mga mensahe nga uwahi na nakong madawat ug personal nga mga mensahe nga di dayon matubag.

Sa ikaduhang higayon, mora na lang kong gidanggas. Pero may sagol nang alibyo: Di na ko mapugos pagtubag sa mga mensaheng way kapuslanan ug makalusot na nganong wa katuman sa di makiangayong mga sugo.

Sa laktod, sa duha ka higayon nga wa koy cell phone, wa matapos ang kalibotan. Katam-is sa kahiamgo nga kita pa diay nagkontrolar sa atong kinabuhi. [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com