Pasidungog sa inahan
Sabang, Palompon, Leyte—Sa labing unang higayon, akong nakita ang bay diin ko gipanganak. Kataposan nakong taak dinhi, segun sa akong inahan, atol sa akong bunyag dihang lima pa ka buwan 45 ka tuig nang nilabay. Nausab na hinuon ang bay. Nga hagbay rang nabaligya sa akong mga ginikanan. Ang bag-ong tag-iya nipalapad ug nipataas sa bay ug gipaabangan sa lokal ug langyaw nga mga turista sa Palompon nga nangita og baratong abtanan.
Ang bag-ong tag-iya nakaangkon og kuwarta pagpadako sa bay kay may anak nga nanakay og langyawng barko. Sama sa ubang mga pamilya. Nga nakapasemento sab sa ilang mga pinuy-anan kay may mga anak nga overseas o nag-domestic helper sa ubang kanasuran.
-o0o-
Ang kadaghan sa mga pamilyang may mga anak nga nanrabaho sa ubang kanasuran ang gibasol sa mga molupyo sa Sabang ug sa Palompon sa kataas sa presyo sa ilang mga palaliton. Matod nila ang mga konsumidor nga dolyar ang kita di magsapayan sa kamahal sa mga baligya. Ang uban gani di na mangayo og sukli.
Ang isda ug karne maoy labing mahal dinhi. Sa Sugbo, may mapalit pang tag-P100 o P120. Apan dinhi, bisan di maayong isda, sayun kaayong moabot og P200 ang kilo. Labing kasarangan nilang inasal nga manok dinhi tag-P150. Mas taas sa "espesyal" nga inasal nga manok sa Sugbo nga tag-P110-P130 ra.
-o0o-
May lain hinuong hubad ang mga mangingisda nga akong nahinabi sa Barangay Buaya, ang nahimutangan sa beach resort nga among giabtan. Matod nila daghan kaayo ang lut-od nga agian sa ilang mga kuha sa di pa moabot kamerkadohan ug sa mga konsumidor. Usa nila nitumod sa iyang kuha og P90 ang kilo ngadto sa mamaligyaay nga, wa pa gani siyang katalikod, nipatong nag P30 ngadto sa nadani nga mamalitay.
Lain nilang hubad: Ang mas barato untang isda ug karne sa Ormoc City kasagaran utangon sa mga mangomprahay sa Palompon; maong ibaligya na lag mas barato sa daghan og cash nga mga mamalitay sa Sugbo.
-o0o-
Nia kon dinhi kay nagkasabot ming managsuon nga pasidunggan ang among inahan sa iyang ika-80 nga sumad sa adlawng natawhan pinaagi sa pakighimamat sa among mga paryente. Akoy nikuyog sa akong inahan sa iyang paglibot sa kadalanan sa Sabang pagdapit sa among kaparyentihan pagtambong sa iyang birthday party sa resort nga among giabangan.
Mas dagko nang mga bay apan makasud lang gihapon mi sa mga koral kon di dayon kadungog ang mga tagbalay. Usa gani nila gipatambo sa akong inahan sa banyo kay mao pay pagsugod og kaligo. Mga tagbalay nangagda og pamahaw. May nanghatag og mga prutas ug linung-ag saging. Ang kapitan dinhi akong iyaan. Mao diayng mao ni labing tukmang dapit pagpasidungog sa akong inahan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
