Thursday, March 19, 2009

Arangkada of Leo Lastimosa for March 20, 2009

Bookmark and Share

              RAKET SA KURYENTE

 

            Maglisod kog sabot isip gamayng konsumidor nganong mosaka ang bayranan sa kuryente.  Nga unta labihan mang tibugsok sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan.  Nisaka tuod ang presyo sa lana sa niaging pila ka adlaw.  Apan di gyod kaambas sa makalilisang nga paglayat sa presyo sa lana ngadto sa $147 matag baril sa niaging tuig.

            Mas makiangayon unta nga laslasan ang bayranan sa kuryente.  Kay mas barato na man ang lana nga gilawog sa higanteng mga planta.  Inhustisya nang daan nga gihikawan ang mga konsumidor sa ilang bahin sa kaayuhan sa pagbarato sa lana.  Hingpit na gyong panaugdaog ang pagdakdak nilag mas dakong bayranan bisan nagpabiling barato ang lana.

-o0o-

            Atubangan sa kalibotanong krisis sa ekonomiya, ang mas taas nga bayranan sa kuryente maoy kataposang gikinahanglan sa katawhan nga nabalaka nang daan magpabilin pa ba sa ilang trabaho, makapa-eskuyla pa ba sa ilang mga bata, makapatambal pa ba sa ilang mga masakiton, makaabang pa ba sa ilang mga pinuy-anan ug makapalit pa ba sa inadlaw nilang pagkaon.

            Dakong balikas nga ang kagamhanan nga nipasalig nga maoy labing andam pagtabang sa katawhan nga maigo sa krisis mao na hinuoy nag-una-una pagdugang sa makabuktot nang daan nilang mga palas-unon.  Wa pa ba matagbaw sa ilang paugat sa pinaburot nga Evat?  Kinahanglan pa ba gyong tilukon ang bisan unsang nahibiling hiniposan nga kabos nga kinabag-an?

-o0o-

            May sukaranan ang mga pagduda nga ang way kukaluoy nga pagpaburot sa bayranan sa kuryente gitumong aron paghimo sa Napocor nga mas madanihon ngadto sa pribadong mga kompaniya.  Nga dugay nang gi-ulug-ulogan apan padayon nga nanagana, salamat sa di na kakatuohan sa atong kadagkoan sa kagamhanan, sa pagpalit sa nahibiling kabtangan sa Napocor.

            Kabahin sa ulug-ulog mao ang pasalig ngadto sa mga magpapatigayon nga limpiyo sa bisan unsang utang ang Napocor nga ilang mapalit.  Bahala na kon ang katawhang Pilipinhon, nga gipusposan nang daan sa mahal nga kuryente, maoy magbaguod pagbayad sa makalilisang nga utang sa Napocor.

-o0o-

            Sa labing uwahing ihap, niabot og P350 bilyones ang kinatibuk-ang utang.  Unsaon man intawon ni nato pag-impas?  Makadaog pa ba ta sa dugang buluhisan, nga mas makalilisang kay sa Evat, nga mao ray bugtong paagi pagbayad sa utang nga di ato?

            Kay ang labing dakong bahin sa utang sa Napocor nanukad sa di makiangayong kontrata nga ilang gisudlan uban sa independent power producers (IPPs).  Nga gibayran bisan kon ang ilang kuryente wa maggamit ug bisan kon ang ilang mga planta wa mag-andar.  Mao ray gidangat.  Giprito na tang daan sa mga kontratang nihatag sa IPPs og patigayon nga way alkanse ug way kinutobang ginansiya.  Karon isugba na sab ta sa impiyerno nga gidaoban sa labing kukhan nga mga tagduma sa kagamhanan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com