ALAS KAMUNGGAY
Atubangan sa multi-milyones pesos nga kampanya sa propaganda pinaagi sa radyo, telebisyon ug mga pamantalaan sa nagkalainlaing food supplements nga pulos nangangkon nga makaayo sila sa tanang sakit, gikan sa makahasol nga mga hubag ngadto sa makamatay nga kanser, bisan kon ang ilang lisensiya gikan sa Bureau of Food and Drugs (BFAD nagdili nila pagwara-wara og bisan unsang "therapeutic claims," di ikahibung nga matabonan ang kabos nga kamunggay.
Atubangan sa pangangkon nga hingpit nga naayo sa ilang mga sakit ang nagpailang mga masakiton, kansang kaligdong gikuwestiyon sa mga nagduda nga igo lang silang nailad o nabayran gyod aron motabang sa pagpangilad, kansang pangangkon di sab matino tungod sa kapakyas sa mga kompaniya paghatag og mga dokumento ngadto sa BFAD pagmatuod sa ilang mga sakit ug "pagkaayo," ang yano nga kamunggay way laing kapaingnan kon dili ang mingaw nga suok sa daplin.
-o0o-
Apan ang kamunggay dunay alas. Ang iyang kinakusgan nga tigpaluyo mao ang Department of Science and Technology (DOST), kansang pasiunang pagtuon nakamatuod nga ang kamunggay tinuod nga milagrusong utanon ug nga gawas sa iyang mga dahon makaayo sab sa nagkalainlaing mga sakit ang iyang buwak, liso, panit ug punoan. Kon itandi sa ubang food supplements kansang pangangkon wa dasoni sa bisan unsang independenteng mga pagtuon, ang katuohang endorsements gikan sa DOST ug ubang tinuorayng mga eksperto sa tambal makahimo na unta sa kamunggay nga numero unong tambal ug pagkaon sa nasud.
Maong lisod sabton nganong hangtod karon, pila na ka dekada human unang nakaplagan ang iyang "milagro," ang kamunggay mas nailhan man lang gihapon sa kalapad sa iyang dahon nga mopilit sa ngipon kon mataligam-an kay sa kadako sa iyang matabang pagpalig-on sa pagpabaskog sa kasingkasing ug kidney, pagpadaghan sa gatas sa inahan, pagpatang-on sa dugo ug pag-alim sa mga samad ug pagpahamis sa kutis.
Tinuod gyod tingali nga ang kataposan natong makit-an mao ang grasya sa atong kaugalingong nataran.
-o0o-
Way sukaranan ang kahadlok nga karong nabanhaw nang nasudnong atensiyon sa kamunggay, magnihit nang suplay ug molayat nang presyo ini. Di mahitabong mokalit lag kapuo ang mga punoan sa kamunggay nga motubo bisan sa labing pansil nga yuta ug molabong bisan sa naglingiting nga ting-init ug sa nangamig nga tinguwan.
Bisan pag sama sa naandan mokabayo ang mga magpapatigayon pagbubo og dakong puhonan ug maglumba paghimo og tsa, pulbos, tabletas, kapsula, haplas, o lana gikan sa kamunggay, di kahikawan ang labing kabos nga kinabag-an pagpananom og kamunggay. Ug bisan bahaan nang merkado sa mga produkto sa kamunggay, ang kadaghan sa kumpetinsiya maoy motino nga makiangayon ang presyo ug makaayo ang mga produkto sa mga konsumidor, sukwahi sa mapahimuslanong mga magpapatigayon nga ang tuyo panguwarta di pagtabang. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
