Way kinutobang baha
Ang pagbunok sa kusog nga uwan gahapon nakapabisto nga ang mga lugar nga kanunayng gibahaan, bisan human sa taas nga El Niño, pabiling wa maatiman. Gibahaan na sud sa pila ka dekada, bisan niadtong batan-on pang atong mga ginikanan, apan wa pa gyod maatiman hangtod karon. Gani, nisamot pa. Tungod sa mas daghan nang kabalayan, pagkapuo sa kakahoyan ug mas dasok nang mga basura.
Puol nang paminawon nga padayong gibahaan ang nalupa nga mga bahin sa Metro Cebu. Bisan sa tiyabaw sa mga molupyo, kansang mga kinabuhi nahudlat ug kabtangan nagusbat, ang mga opisyal sa gobyerno nagpakabuta-bungol. Gipasagdan ang mga biktima nga magkuray sa kahadlok matag bunok sa uwan.
-o0o-
Apil sa kanunayng gibahaan mao ang bahin sa A.S. Fortuna ug Tipolo sa Mandaue City, Basak sa Lapulapu City, Tisa ug kasilinganang mga barangay sa Cebu City ug kabahin sa San Roque ug Cansojong sa Talisay City. Nagpulipuli na lang ang mga pamunoan, nga pulos nagbuwa ang baba pagpasalig og kasulbaran, apan nagkagrabe na hinuong baha.
Ang kinaham sa lusot sa mga politiko mao ang pagsumbalik sa katawhan. Nga ilang gipasanginlang maoy nagpataka og labay sa ilang basura maong moawas gyong mga kanal. Inay angkunon ang ilang kapakyas pagsulbad ning batakang suliran ug mangayo og pasaylo sa padayon nga baha, ang mga biktima na hinuon sa katalagman ang gitulisok.
-o0o-
Laing lusot sa mga nagpabaya sa baha: Maputul-putol ang mga kanal tungod sa pagdumili sa mga tag-iya sa pribadong mga luna pagpagamit sa ilang kabtangan; pipila nila mga negosyante nga nisagop sa pagtuo nga demalason ang ilang mga negosyo kon pailawoman og mga kanal.
Di kinahanglang molalis ang mga opisyal sa gobyerno sa mga tuo-tuo. Di gani sila kinahanglan nga magpakiluoy. Ang gobyerno may gahom sa pagpamugos pagamit sa pribadong mga luna alang sa kaayuhan sa kinabag-an. Kinahanglan hinuon nga bayran ang mga tag-iya sa yuta. Laing gikinahanglan mao ang kaisog sa mga politiko pagpatuman sa mga lagda bisan batok sa ilang mga tigpaluyo.
-o0o-
Ang bunok sa uwan gahapon nakapabisto sab sa pait nga kamatuoran nga ang pagpabaya sa baha di monopoliya sa gobyerno. Kay apil sa gibahaan mao ang pribadong subdivisions sa Metro Cebu. Ang nagyangungo nga mga molupyo gipasagdan lang sa abusado nga developers.
Nga nakapahinumdom nako sa atraso sa Housing and Land Use Regulatory Board (HLURB). Kansang pagpabaya nakapagara sa mapahimuslanong developers. Di ta moadto og layo. Napamatud-an sa mga inspektor sa HLURB nga napakyas ang Sta. Lucia Realty pagkumplito sa mga kanal sa among gipuy-an nga Royale Cebu Estate sa Consolacion, Cebu. Inay silotan ang developer, si HLURB 7 Director Roy Lopez nakalimot sa iyang pasalig pagsuspenso sa tanang proyekto sa Sta. Lucia sa Sugbo. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
