Arangkada for September 27, 2005

 

        TAN SUSPENSUHON

 

        Bisan gihunong na sa kadagkoan sa Cebu State College of Science and Technology (CSCST) ang pagkolekta sa makabungog nilang honorarium sa evening program, nga gideklarar na sa Commission on Audit (COA) ug sa Department of Budget and Management (DBM) nga nakalapas sa DBM Circular 2003-5, di angayng hunungon sa Visayas Ombudsman ug ubang ahensiya ang imbestigasyon sa gipasangil nga dagkong anomaliya sa main campus ug ubang satellite schools sa CSCST.

        May sukaranan gani ang awhag sa nagpakabana nga mga magtutudlo ug mga tinun-an sa CSCST nga aron makabuylo gyong imbestigasyon, angayng ipaubos sa prevention suspension silang Dr. Jose Sal Tan, presidente sa CSCST, ug ubang opisyal nga gipasanginlang maoy mga utok sa makauuwaw nga palusot nga giingong nakapaburot sa pribado nilang mga bolsa pero nakahikaw sa batakang mga panginahanglan sa mga tinun-an.

-o0o-

        Ang preventive suspension maoy kasagarang dangpan sa mga imbestigador sa sensitibong mga kaso, labi na kon ang mga opisyal nga gipaubos sa imbestigasyon naa sa posisyon sa pagsabotahe sa pakisusi pinaagi sa paguba sa mga ebidensiya ug paghulga sa mga saksi.   Di malalis nga silang Tan ug kaubanan, kon magpabilin sa puwesto, makahimo paglisudlisod sa mga imbestigador pinaagi sa pagtago o paguba sa mga dokumento o paghaylo, paghudlat ug pagpahilom sa mga saksi sa gisusi nga transaksiyon.

        Hinaot nga si Ombudsman Director Virginia Palanca-Santiago ug ubang mga imbestigador motuon sa kamakiangayon sa awhag.   Kay di pa igo nga nahunong nang binuang, angay sang pugson silang Tan ug kaubanan pag-uli sa kinatibuk-ang makabungog nga honorarium nga ilegal nilang nadawat.

Gawas nga susihon sab may sukaranan bang pagpasaka og pormal nga mga kasong kriminal ug administratiba, nga mahimong moresulta sa pagkapriso o pagkataktak sa puwesto nilang Tan ug kaubanan.

-o0o-

        Samtang nakaagas nag balik ang mga gripo sa CSCST, human sa pipila ka buwan nga gipasagdan ni Tan pabor sa makabungog nilang honorarium, nangreklamo gihapong mga tinun-an nga ang tubig sa mga pansayan kutob ra sa alas-dos sa hapon.   Ug tungod sa tinguwan, nabisto nga busluton diayng mga atop, maong nagbanaw ang pila ka bahin sa engineering building.

        Nagkuwang sang mga lingkoranan sa classrooms.   Kini ug uban pang problema mahimong wa makit-i nilang Tan ug kaubanan tungod sa kadaghan sa ilang raket o, hinaot nga di tinuod, nahigot pag-ihap sa makabungog nilang honorarium sa subjects nga wa nila maserbisyohi.

-o0o-

        Mas modako pa gyong eskandalo kon itandi ang kakabos sa batakang serbisyo sa CSCST sa kahamaguway ug kaabunda sa kahimanan nga gipangompra sa kadagkoan para sa ilang kaugalingon.    

        Si Dr. Victor Villaganas, bise presidente sa CSCST, gipasanginlan nga nihimo sa usa sa dakong academic rooms isip iyang upisina nga gihingpitan sa desktop ug laptop computers, dakong TV set, digital cameras, pansayan ug kaligoanan ug upat ka sekretarya.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com 

 

Arangkada for September 26, 2005

 

        UWAHI NANG TANAN

 

        Si Dr. Victor D. Villaganas, bise presidente sa Cebu State College of Science and Technology (CSCST), gihulagway nga, sama ni CSCST President Jose Sal Tan, otro sang may anting-anting.   Gipasanginlan si Villaganas nga nag-eskuyla og abogasiya sa samang higayon nga nagkuha sa iyang doctorate sa philosophy ug nagtudlo og subjects sa graduate programs.

        Nagpakabanang mga kawani sa CSCST nangutana kon naserbisyohan pa ba ni Villaganas ang iyang mga gimbuhaton isip bise presidente tungod sa daghan niyang mga raket.   Nagduda sila nga, sama ni Tan, si Villaganas nagpahimus lang sa mga buslot sa sistema sa CSCST aron pagpalambo sa iyang pribadong mga interes, bahala nang eskuylahan ug mga tinun-an.

-o0o-

        Si Villaganas nitawag nako sa telepono aron pagpanghimakak sa mga pasangil batok niya:

§       Nakuha niyang iyang doctorate of education (educational management) sa Southwestern University (SWU) niadtong 1987; ug

§       Ni-eskuyla siya og abogasiya sa SWU gihapon sugod niadtong 1991, o upat ka tuig human nakuha ang iyang Ed. D., ug natapos siya niadtong 2003 (wa pa siya kakuha sa bar examination nga maoy makapahimo niyang hingpit nga abogado).

Niinsistir sab siya nga ang iyang pagtudlo sa subjects sa graduate programs wa mosukwahi sa iyang pag-eskuyla sa SWU.   Wa hinuon siya katarung pagpasabot kon nakatuman pa ba sa iyang dagkong mga gimbuhaton ug responsibilidad isip ikaduhang labing taas nga opisyal sa CSCST sa mga oras nga nagtudlo siya sa graduate programs ug sa mga oras nga nag-eskuyla siya sa SWU.

-o0o-

        Sa samang higayon, niinsistir si Villaganas nga lehitimo ang pagradwar nilang labing dagkong mga opisyal sa CSCST sa  Associate in Industrial Engineering sa Carmen Campus niadtong Marso 3, 2003.  Matod niya si Dr. Rolando H. Arpilleda nga maoy nagduma sa ilang klase nipatuman og sistema sa pagtudlo nga di sila kinahanglang motunga sa ilang klase kada adlaw.   (Si Arpilleda gipasanginlan nga ni-gradwar sab uban nilang Tan, Villaganas ug sa uban niyang mga tinun-an sa kataposan sa semestre.)

        Gihatagan sab kong Villaganas og kopya pinaagi sa fax sa memorandum ni Tan nga nagsugo sa paghunong pagbayad sa makabungog nga honorarium para sa labing dagkong mga opisyal sa CSCST.   Giluwatan ni Tan ang memorandum human niya nadawat ang suwat ni Director Carmela Fernan sa Dept. of Budget and Management (DBM 7) nga nagpahinumdom nga ilegal ang padayon nilang pagkobra sa honorarium.

        Nganong karon na man lang motahud silang Tan, Villaganas ug kaubanan sa DBM Circular 2003-5?   Nga dugay na man ning gikutlo sa Commission on Audit (COA) sa pag-disallow sa makabungog nilang honorarium?  Tungod ba kay bisan sa tanan nilang pagsuway paglusot, nagpabiling determinado ang nagpakabanang mga magtutudlo ug mga tinun-an sa CSCST nga gawas nga mahunong ang anomaliya kinahanglang kasilotan gyong mga mapahimuslanon?   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 25, 2005

 

        SI TAN SUPERMAN?

 

        Kusganong gidudahan nga dunay anting-anting si Dr. Jose Sal Tan, ang presidente sa Cebu State College of Science and Technology (CSCST).  Kay duna siyay katakos pagtuman og daghang gimbuhaton ug pag-adto og daghang lugar sa usa lang ka higayon.

Gawas nga nagdawat si Tan og makabungog nga P125,000 nga binuwan nga honorarium sa isip resource lecturer sa 28 ka subjects, nga klarong wa maserbisyohi kon nagtuman pa sa iyang trabaho pagka presidente sa tibuok sistema sa CSCST, gipasanginlan pa gyod siya nga nagdawat sab og honorarium sa pagpresentar ug lain na sang honorarium sa pagpanalipod sa gatosan ka thesis proposals sa mga tinun-an kada tuig tingtungha, gawas nga nakakuha pa gyod siyag makalilisang nga gidaghanon sa doctorates ug ubang mga kurso, kansang mga klase gitoohang wa sab niya matambongi.

-o0o-

        Nahimo ni Tan kining tanang gimbuhaton bisan kon magkinahanglan na siyag lente aron makabasa.   Giingong hanap na kaayong iyang panan-aw nga kinahanglan na siyang agakon aron makatikang sa stage sa iyang pagtambong sa mga programa sa nagkalainlaing mga eskuylahan sa CSCST.   Gikataho pa gani nga giyahan nang iyang kamot aron makatultol sa mga blangko sa mga dokumento nga kinahanglan niyang pirmahan.

        Pero ang labing ngilngig nga abilidad ni Tan mao ang paglusot sa daghang higanteng mga anomaliya nga gipasangil batok niya.   Ambot tungod ba kay gibahinan sa gikuwestiyon nga mga honorarium ug ubang mga benepisyo ang labing suod nga mga opisyal ug mga kawani nga naglibot niya; o tinuod bang gipiskan sang mga sakop sa Board of Trustees sa CSCST nga maoy niaprobar sa iyang gipatuman nga buslutong mga sistema nga giingong giumol aron lang pagpaburot sa ilang pribadong bolsa, bahala nang interes sa eskuylahan ug mga tinun-an.

-o0o-

        Nagpakabanang mga kawani sa CSCST Carmen Campus sa amihanang Sugbo nipada nako og kopya sa programa sa 39 ^th Commencement Exercises sa ilang eskuylahan nga nagpakita nga nagdungan pagpaso silang Tan ug ang labing dagkong mga opisyal sa CSCST isip mga gradwado sa Associate in Industrial Engineering niadtong Marso 3, 2003.

        Gawas ni Tan, nigradwar sab silang Dr. Victor D. Villaganas, vice pres., Dr. Venerando D. Cuñado, superintendente sa Carmen campus; ug ang ubang college superintendents nga silang Dr. Ponciano C. Buntia, Dr. Florencio L. Ramos, Dr. Pedrito C. Pontillas, Dr. Reynaldo T. Gabales, Dr. Severino R. Romano, Dr. Wilma R. Reyes, Dr. Hospicio S. Saniel, Prof. Rodulfo B. Burgos ug Engr. Edgardo Emphasis.

        Apil sab silang Dr. Panfilo E. Ciriaco, dean sa College of Industrial Technology and Engineering; Dr. Rolando H. Arpilleda, ang instructor nga giingong nidungan pagradwar sa iyang mga tinun-an; Dr. Celbert M. Himang, pag-umangkon ni Tan; Dr. Cynthia Sy, direktor sa CSCST; ug Engr. Samuel Dy, sakop sa Board of Trustees.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for September 24, 2005

 

       IKADUHANG LALIS

 

Ang init nga lalis sa gahom sa Cebu Provincial Board pagsubli ug pag-aprobar sa tanang kontrata nga sudlan ni Gobernador Gwendolyn Garcia di maoy unang engkuwentro tali sa Kapitolyo ug sa lokal nga mga opisyal sa Commission on Audit (COA). Nagkabangga na sab niadto silang kanhi gobernador Pablo Garcia, amahan ni Gwen, ug si Atty. Roy Ursal, ang regional legal and adjudication director sa COA 7, nga mao gihapoy nibaraw sa bag-ong liderato sa probinsiya.

Ang sentro sa karaang lalis, nga niabot gyod sa Korte Suprema, mao ang pagamit sa Kapitolyo sa Special Education Fund (SEF) para sa suholan sa mga magtutudlo ug ubang galastohan nga wa maapil sa orihinal nga mga lagda. Ang desisyon sa labawng hukmanan, nga kabahin na sa mga balaod sa nasud, nipatigbabaw sa legalidad pagamit sa SEF pag-suweldo sa mga magtutudlo pero nipatigbabaw sab sa baruganan ni Ursal nga di discretionary para sa local school boards ang pagasto sa SEF.

-o0o-

Nagtoo si Ursal nga ang kontrobersiya sa pag-insistir sa bag-ong gobernador nga di siya mananghid sa provincial board kada pirma niyag kontrata, nga niresulta sa pagkuwestiyon sa COA sa labing menos 15 ka kontrata nga balor og P102 milyones nga gisudlan sa duha ka nagsunod nga administrasyon sa Kapitolyo sa tibuok 2004, sama sa lalis sa SEF, moabot sab sa labawng hukmanan. Masaligon sab si Ursal nga, sama sa unang kaso, makahukom dayong Korte Suprema sud lang sa unom ka buwan.

Si Ursal gisuportahan sa mayoriya sa board members nga gipangulohan ni Board Member Luigi Quisumbing nga nipasaka og kaso sa Visayas Ombudsman pagkuwestiyon sa mga kontrata sa security ug janitorial services nga wa iagi sa provincial board. Masaligon silang Ursal ug Quisumbing nga ipatigbabaw sa korte ang gahom sa board pagsubli sa mga transaksiyon sa gobernador.

Kumbinsido si Quisumbing nga may gitagoan ang gobernador kay gihikaw gikan sa board ang mga kontrata, nga ila na lang nahibaw-an tungod sa report sa COA.

-o0o-

Sukwahi sa gitoohan ni Ursal nga si kanhi gobernador Garcia ang utok sa declaratory relief nga gipangayo sa Kapitolyo gikan sa korte, si Atty. Pablo John Garcia, Capitol Legal Consultant, niingon nga ang iyang maguwang nga si Gwen ang nisugyot ngadto sa ilang amahan nga di na sila magbalikbalik sa provincial board kada sud nilag transaksiyon. Gigamit ni Gwen ang iyang kasinatian isip consultant sa mayor sa Ormoc City sa Leyte sa wa pa siya mahimong consultant sa iyang amahan sa Kapitolyo.

Matod ni Pablo John gawas sa Ormoc, ang mga mayor sa ubang local government units, sama sa Mandaue City, namirma nag mga kontrata nga way pagtugot sa ilang lokal nga mga bay balaoranan kay pinasikad lang sa napasar nga tinuig nga mga budget ordinance. [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Inquirer Editorial

Editorial : Divided loyalties

CONSULAR reports, as our history shows, are one of the mainstays of the diplomatic profession. More often than not, they are cobbled together from news reports, opinion columns and editorials, and coffee-shop talk and the occasional one-on-one meeting, whether at cocktail parties or behind closed doors. The views they represent are the pooled opinions (fancifully called "analysis") of diplomats seeking to prove to the home office that they're doing more work than merely processing visas and attending each other's national day receptions.

What a diplomat in Manila writes to higher-ups in Washington reflects what his boss cares about, and unless the information was obtained by bribery, intimidation or some other form of skullduggery, it is intelligence and not espionage. When those documents, in turn, find their way back into Filipino hands, through the activities of a Filipino working for the Americans, then that is espionage, since acquiring those documents involves breaking American laws and national security regulations. When a Filipino citizen is implicated in the process, then the Philippine government is obligated to come to the assistance of the Filipino in distress.

But what concerns us here is a curious process that has been going on. What are the repercussions when reports filed by US officials from Manila end up being read by Filipinos who happen to figure prominently in those reports? If the American consular and other diplomatic reports intercepted by Filipinos demonstrate just what exactly the United States is interested in, and more so, what or who the United States thinks are in a position to further American strategic and economic interests, then the behavior of the Filipinos reading such reports is instructive.

Instructive of what? Instructive, first of all, of just how essential American official opinions and policies are to our politicians. Instructive, too, as to how politicians end up calculating their moves not only according to domestic political considerations, but also according to their interpretation of the US government's interpretation of the political scene.

A good case in point is former President Joseph Estrada, who hasn't been shy about admitting that he was the recipient of e-mail from Michael Ray Aquino. As the FBI reports themselves (as reported in this newspaper) indicate, around the time President Gloria Macapagal-Arroyo's troubles began, US Embassy officials were telling the home office that Estrada remained popular among the masa and retained an aura of legitimacy among the people.

Here we have US officials saying Estrada is popular. Estrada reads what they are saying about him and very soon announces that he is prepared to resume leadership of the country, and proceeds to dramatize his preparedness by shuffling papers on his desk, saying he's being briefed by experts. Our readers recall that time, but it is only now, after we are made aware of official US diplomatic reports ending up on Estrada's desk, that the timing of his actions makes some sense. Estrada the actor was playing not to the "masa" [masses] gallery as was generally presumed. He was trying to attract Washington's attention -- a political "Yoohoo, I'm here!" of the first order.

As more and more of past American political analyses get revealed, a greater scrutiny of those documents has become very important. The exercise is useful not only to decipher where America's interests lie (those interests have always been clear enough: security, investments and using our defense alliance as a foil to rival powers such as China), but also to learn how shallow the loyalties of some our politicians tend to be.

Yesterday we observed that Vice President Noli de Castro would have done better had he showed the Americans the door rather than allowing himself to be subjected to what sounded very much like a job interview. Now we go one step further and ask the beneficiaries of stolen American intelligence reports: If the real objective of stealing them wasn't to help our country but only to find ways for America to help you, how can the country trust you? How can you serve the country when you are already serving two masters -- your ambition and Uncle Sam?