Monday, November 26, 2007

Arangkada of Leo Lastimosa for November 27, 2007

Bookmark and Share

          NEGOSYONG NABAHAW

 

          Daghang mga negosyo ang napapas di tungod sa sayop sa mga tagduma o mga kawani kon dili tungod kay naapsan na sila sa panahon.  Ang mga naigo di makaprotesta, ni makayaka ug makangaab, nga di makiangayon ang pagtikyaob sa ilang panginabuhi.   Ang ilang mahimo mao ang pag-angkon sa pait nga kamatuoran nga duna nay mas maayo ug mas baratong mga paagi paghatag sa ilang mga produkto o mga serbisyo.

          Mao ni angayng panaminan sa mga patigayon nga naapiki tungod sa pagtumaw sa bag-ong mga teknolohiya.   Inay babagan o luokon ang mas mayo ug mas barato nilang mga karibal, angayan nilang dawaton ang di na mapugngang kausaban.  Sa di pa sila hingpit nga mabiyaan sa panahon, maglaway sa kalamboan nga wa na silay labot ug molukapa sa yuta nga wa nay kahigayonan nga makabangon.

-o0o-

          Ang pagkuyanap sa text messaging nakapa-alkanse kon wa pa man hingpit nga nakapatay sa karaang mga paagi sa komunikasyon:

·         Ang unang napapas mao ang mga kompaniya nga nagpaabang og beepers (P1,000 matag buwan) aron lang paghatod og one-way nga mensahe, busa wa gyoy dag-anan sa barato o libre gyod nga text nga mas paspas, o voice calls nga barato o libre sab;

·         Nagtakilid kon wa pa man hingpit nga natumba ang mga kompaniya sa telegrama, nga mas gikaintapan sa mga reklamo sa mga kliyente nga mas nag-una pang mga minatay kay sa mga pahibawo sa kamatayon; ug

·         Labaw pang nagpinal, bisan unsaon pagpabuhi og dugo, ang mga post office nga wa kadawat og simpatiya sa karaang mga suki, labi nang mga nabiktima sa kalangayan ug kakawatan sa pipila.

-o0o-

          Ang kalapad ug kasayon na sa internet access nakapahagsa sab sa presyo kon wa man hingpit nga nakalibre sa mga produkto ug mga serbisyo nga maoy gatasan sa higanteng mga kompaniya sa daghang katuigan.   Ang online applications sa Microsoft gituohang langawon sa di madugay tungod sa bag-ong applications nga gawas nga libre magbase na sa web ug di na makapabug-at sa hard disk sa personal computers.

Ang mga monopoliya sa telekomunikasyon natay-og sab sa mas barato o libre gyod nga voice over internet protocol (VoIP), o mga tawag nga di na magsalig sa karaang mga linya sa telepono kon dili pinaagi na lang sa internet.

-o0o-

          Namugna nang VoIP pila ka tuig ang nilabay.   Ang higanteng mga kompaniya sa telepono hagbay rang may katakos pagpagamit ini ngadto sa publiko.  Apan, nakatag-an mo, ila ning gipug-ok aron di kaibanan ang naghiting-hiting sa katambok nilang ginansiya.

          Inihap na lang hinuon ang malipayon nilang mga adlaw.   Ang gipaubsang bayranan sa landlines ug cellular phones di pa igo.  Kinahanglan pa ni nilang laslasan aron di hingpit talikdan sa gipahimuslang mga konsumidor.   [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for November 25, 2007

Bookmark and Share
     GASANG MAY SABIT

 

       Karong semanaha, gibahaan ang among sibyaanan sa mga reklamo sa mga nabiktima sa ilad sa text ug sa mga tindahan.  Karaan nang modus nga gigamit nga lisod tuohan nga duna pay wa mahibawo ug masud lang gihapon sa laang.  Apan di angayng pahiyuson ang kakusganon sa tentasyon sa dakong kuwarta nga gidudho nga makuha sa usa lang ka pamilok sa labihang kasayon.   Sama nga di sab angayng paburuton ang katakos sa media pagpahibawo sa tanang hingtungdan sa usa lang ka yano nga sibya o sinuwat.

        Maong sa makausa pa, bahala na kon may nasuhito na ug busa dakog kahigayonan nga di na mopadayon pagbasa, atong ibalik dinhi ang duha ka nabun-og na pag-ayong paagi sa pangilad nga kaliboan nay nabiktima:

-o0o-

        Una, makadawat kag text gikan sa magpailang taga PCSO, Pagcor, Malakanyang, ABS-CBN, o Lopez Foundation nga magpahibawo nga nakadaog kag P1 milyon o mas dako pa, ug aron makobra ang premyo kinahanglan kang mo-text sa PIN sa lima ka tag-P500 nga phone cards o mo-deposito og mas dakong kantidad sa ilang ihatag nga bank account number; ug

        Ikaduha, birahon ka sud shopping mall o tawgon lang sa telepono kon nalista ang imong ngan sa directory, nga nakadaog kag premyo nga ang presyo gipaburot pag-ayo ug kinahanglang kuhaon dayon sa tindahan, apan sa di pa makuha kinahanglan ka unang mopalit og laing butang nga ang presyo mas gipaburot pa.

        Kon magpada ka, mahilom na sila kon mahatag nang phone cards, o tak-opan dayong bank account kon maka-deposito na, o magbaguod kag pas-an sa appliances nga labihang barota.

-o0o-

        Labing uwahing nailad sa ikaduhang modus nitug-an sa Arangkada sa DYAB Abante Bisaya nga gitawgan siya sa telepono ug giapura pagkuha dayon sa premyo.  Usa ra ka kawani ang iyang natukmaan sa tindahan.   Pagkataudtaod, gitapok-an na siyag pito ka tawo.  Ang usa nikuha sa iyang credit card, ang lain nitanyag pagpalit sa premyo ug ang uban alingugngog nga nigalgal niya.

        Sa wa pang kahibawo unsay nakaigo niya, gipapirma ang biktima og kontrata pagpalit og "home showcase" nga pulos ra speakers, ug gipakapinan og kolorum nga chair massager, tapping massager, flat showcase ug wall clock.   Gitawgan nakong DTI.  Nga niawhag niya pagpirma og affidavit aron magukod ang tindahan nga nahimutang sa usa sa shopping malls sa Sugbo.

-o0o-

        Aron di malipat sa modus nga nahisgutan sa ibabaw ug sa uban pang susamang mga panunto, binlan ta mog mga ilhanan sa pangilad:

·         Di ka mahitabong makadaog sa raffle nga wa nimo apili;

·         Kon tinuod kang nakadaog, di ka kinahanglang mopagawas pag kuwarta o mopalit pag laing butang; ug

·         Ang tinuod nga katigayonan manukad sa matinud-anong paningkamot di mahagbong lang gikan sa langit, pinaagi man sa text o bira-bira sa mall.  [30]   leo_lastimosa@abs-cbn.com