Kay ug Kini
Pasagdi na lang ang mga piliunon sa nasudnong katungdanan. Nga magpatugatuga gyod og Binisaya sa ilang pangampanya aron pag-ulug-ulog nato nga suod ta sa ilang kasingkasing. Kon ang kabaliko sa ilang Binisaya ang pasikaran, wa silang kasabot nato. Labaw nang wa sila katugkad sa labing batakan natong mga pangandoy ug panginahanglan.
Maong gil-asan ko matag higayon nga makabati sa pinugos nga Binisaya nilang Senador Mar Roxas ug Senador Loren Legarda. Maayo na lang nga wa mohimakak sa kadaginuton sa ilang Binisaya nilang Senador Noynoy Aquino ug Senador Manny Villar. Hangtod karon lisod sabton ang Binisaya ni Pres. Arroyo. Ang labing tarung nga molitok og Binisaya nilang tanan mao si Senador Chiz Escudero.
-o0o-
Lahi sa mga piliunon nga mga Tagalog, kitang mga Bisaya way kapasanginlan ngano nga di tang kamao nga molitok sa atong kaugalingong pinulongan. Mas magkasinabtanay ta kon tun-an, suhituon ug isangyaw ang atong dila. Gawas nga atong katungdanan ang pagtipig ug pagpalambo sa atong pinulongan alang sa umaabot nga kaliwatan.
Salamat ni Antonio Pigafetta, kauban sa pagdunggo ni Ferdinand Magellan sa Sugbo niadtong 1521, nakalili ta nga wa diay kalainan ang pinulongan sa atong katiguwangan 489 ka tuig ang nilabay: Ilok (armpit), bungot (beard), dughan (chest), sampot (buttocks), tinapay (bread), lubi (coconut), mari ka (come here), balangay (boats), balay (house), tuhod (knee), kawayan (bamboo), baboy (pig), luy-a (ginger), kuko (fingernail), mata (eye), kalayo (fire) ug dalunggan (ear).
-o0o-
Di man ta mahuman kon ang hisgutan ang tanan, tuguti nga tukion nako ang duha sa labing bantang nga sayop nga giuran-uran na ron sa mga magsisibya nga hinaot wa pa masunod sa mga tigpaminaw: Ang pagluba sa "kay" ug "kini:"
· Ang "kay" gihimo nilang way kahulogan nga panumpay sa mga pung nga di kinahanglang sumpayon (inay "Ang akong ngan kay si Gwen," mas tukma "Ang akong ngan si Gwen," o "Ako si Gwen.")
· Ang "kini" alang lang gyod unta sa usa ka butang o usa ka panghitabo, apan gigamit na lang sa usa ka tawo o bisan gani daghang tawo ("kini" ang gamiton alang sa sunog apan "siya" alang sa bombero o "sila" sa mga bombero).
-o0o-
Sayop: Ang premyo "kay" usa ka milyon ka pesos. Sakto: Ang premyo usa ka milyon ka pesos. Sayop: Ang akong lungsod nga natawhan "kay" ang Minglanilla. Sakto: Ang akong lungsod nga natawhan mao ang Minglanilla. O natawo ko sa Minglanilla.
Sayop: Si Mayor Mariano Martinez nitambong "kini" og kasal. Sakto: Si Mayor Mariano Martinez nitambong og kasal. Sayop (nadunggan nako sa usa ka magsisibya niadtong Sabado): Ato kining (mga biktima sa sunog sa Consolacion) tabangan. Sakto: Ato silang tabangan. O mas maayong butangan og palihug aron mas daghang motabang. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
