Unsay imong palabihon? Ang pagpatigbabaw sa katarung? O ang pagpanalipod sa masalaypon nga mga paryente, mga higala ug kaubanan sa klase? Unsay imong ipatigbabaw? Ang kaayuhan sa mas daghan? O ang paglaban sa pamilya, sa klase, sa hut-ong, sa fraternity ug ubang kahugpongan?
Mao ni ang kalibog ni Rene Santayana. Classmate ni Chief Justice Renato Corona sa Ateneo 1962 elementary ug 1966 high school graduating classes. Nahugno siya sa pagkabisto sa pagpamakak ni Corona sa iyang academic achievements. Human sa dugayng pamalandong, gipili ni Santayana ang katarung ug kaayuhan sa mas daghan pinaagi sa paghimo sa mosunod nga suwat ngadto sa ilang kaubanan sa klase:
-o0o-
"Nahasol ko sa gibisto sa mga sakop sa media (Newsbreak) nga academic resume nga gisumiter ni Corona sa Malakanyang niadtong 1992 sa iyang pagtrabaho sa administrasyon ni kanhi presidente Fidel Ramos ug sa screen grab sa resume ni Corona sa website sa Korte Suprema nga pulos namakak sa iyang academic honors."Nakatimaan tingali mo sa listahan sa graduating classes nga gimantala sa media. Nahinumdom pa ko sa mga ngan sa mga nanghawod sa atong batch nga silang Edjop (Edgar Jopson), Bobby Jayme, Rhett Pleno, Jacques Schnabel, Inggo Diaz, Chito Gomez, Louie Hernandez, Dari Pagcaliwagan ug Benito Diaz. Wa kong kahinumdom sa ngan ni Corona nga naapil sa bisan unsang honors list sa atong katuigan sa Ateneo. Kamo?
-o0o-
"Nganong namakak man siya? Kapin sa gatos tang iyang classmates--wa ba siya mahadlok nga daghan natong mahinumdom sa tinuod nga nahitabo sa eskuylahan? Kahilas sa pasundayag sa iyang ka-arogante ug ka-ubos sa pagtan-aw sa iyang isigkatawo! Giisip ni nakong personal nga insulto kay nakabuling sa gamayng lunsay nga luna nga akong gitipigan ning kinabuhia. Di ko mahimong mangiyugpos lang ug makigkonsabo niya pinaagi sa pagpakahilom."Kon di kasaligan ang usa ka tawo sa gagmayng butang, unsaon man nato pagsalig niya sa dagkong butang? Nganong giapil pa mang grade school ug high school sa iyang professional resume? Ug nganong namakak pa man siya ini?
-o0o-
"Ning kasoha, lisod ang pagdupa sa atong classmate, gawas lang kon andam kang mosakripisyo sa imong mga prinsipyo. Magpaabot pa unta ko sa mosunod nga mga panghitabo. Morag nahuman nang akong paghuwat. Suhito kaayo ta ning isyuha. Way labot ining Malakanyang, ni ang Senado, ni ang politika. Naglambigit ni sa prinsipyo ug kaligdong."Bisan unsa pay sangpotan sa impeachment trial, si Rene Corona nakakumbinser nako nga di siya haom sa iyang katungdanan, sa bisan unsang responsableng katungdanan. Ang kinatibuk-ang gibug-aton sa tanan niyang bakak nakapapas sa bisan unsang moral nga sukaranan nga iyang kabarugan. Angay siyang moangkon sa iyang sala, mo-resign sa labing daling panahon ug molubong sa iyang ulo sa kauwaw." [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
