Huboan sa kahayag
Unsa bay tan-aw sa Estados Unidos sa pag-ulbo sa Hello Garci scandal niadtong 2005? Tinuod bang nahibawo sila sa giingong panagsulti nilang kanhi presidente Gloria Arroyo ug kanhi Comelec commissioner Virgilio Garcillano sa wa pamabisto ang higanteng maniobra sa piniliayng presidensiyal niadtong 2004? Giunsa ba gyod ni Arroyo pagbaraw ang sibaw nga mga awhag sa iyang resignasyon gikan sa mga sakop sa iyang gabinete, ni anhing presidente Cory Aquino ug sa ubang nagpakabana nga mga sektor?
Tinuod bang gikan sa US ang kasayuran sa kabtangan sa mga Arroyo sa San Francisco? May papel bang US sa pagbalik sa Tokyo sa ayroplanong gisakyan sa magtiayong Arroyo sa Tokyo para Hawaii?
-o0o-
Pipila, kon di man tanan, ning mga pangutana mahimong matubag kon mapagawas na ang unod sa 1,760 ka mga dokumento gikan sa US Embassy sa Manila nga nahipos sa WikiLeaks. Ang online whistleblower nipahibawo nga nahuptan nila ang 250,000 ka diplomatic cables nga gipada sa mga embahada sa US sa tibuok kalibotan sa niaging 44 ka tuig.
Ang duha ka labing sayong dokumento gipada gikan sa Manila niadtong Hulyo 19, 1994 (panahon ni kanhi presidente Fidel Ramos) ug Nobyembre 21, 2001 (napu ka buwan human nipuli si Arroyo sa Malakanyang). Ang nahibiling 1,758 ka dokumento gipada sugod niadtong Enero 2005 hangtod sa Pebrero karong tuiga.
-o0o-
"Unclassified" ang kinabag-an sa mga dokumento nga gipada sa US Embassy sa Manila. Sa ato pa, di sekreto. Ang mga press release nga gi-email sa US Embassy nako pulos gimarkahan og "unclassified."
Apan duna say 749 nga "classified" nga mga dokumento ug 65 nga "secret." Pila ka adlaw sa wa pa mogawas ang mga dokumento, gipanawgan na sa US ang nahisgutang mga opisyal sa Pilipinas. Gawas nilang Ramos ug Arroyo, kinsa pa kaha ang uban nilang gitawgan? Ug kinsa kaha nila ang wa na karoy tarung nga kinatulgan?
-o0o-
Kadudahan ang tinuod nga kapuslanan sa mga dokumento nga nahipos sa WikiLeaks, ang online whistleblower nga nitingob sa iyang panahon pagbisto sa sekretong mga dokumento. Pipila sa nanggawas nga mga dokumento mga paniid lang sa mga embahador ug di gyod opisyal nga baruganan sa Amerikanhong kagamhanan. Ambot may sukaranan ba ang pagpasaka og mga kaso batok sa tinagoang mga transaksiyon base sa mga dokumento.
Usa sa kapuslanan sa pagbisto sa mga dokumento mao ang paghatag og kahigayonan sa katawhan paglili unsay gihimo sa labing gamhanan nga mga opisyal sa kanasuran sa mga higayon nga gipakaingon nila nga way nagtan-aw. Nga hinaot magsilbing pasidaan sa mga opisyal nga padayong nagpuyo sa kangitngit. Nga inihap na lang ang mga adlaw sa di pa sila maapsan, ug mahuboan, sa kahayag. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
