PAGLUBA SA "KINI"
Si Mayor Tomas Osmena niingon nga nahimangod kini ni Bise Mayor Michael Rama. Sa iyang bahin, si Rama nagpatara kini sa mga pagsaway ni Osmena. Mga konsehal sa Dakbayan sa Sugbo nabalaka kini sa away. Naglaom kini nga mahusay nang away sa di pa mobalik si Osmena sa US. Nahadlok kining mabuak ang BOPK kon di magkasulti si Osmena ug Rama sa wa niini pagsinabtanay.
Sayop ang tanang nasuwat sa ibabaw. Di lang tungod kay sa inyong pagbasa ini mahimong nagkauli na silang Osmena ug Rama. Sa akong pagsuwat ini, may gipahimo si Osmena kang Rama batok ni Gobernador Gwen Garcia. Tataw ang tumong: Pagsukod hain kapusta si Rama.
-o0o-
Sayop ang unang mga laray sa ibabaw tungod sa pagpanamastamas ug pagluba sa "kini." Nga kasagaran gamiton pagpasabot og usa ka butang. Di angayng gamiton pagpasabot og masuk-anong mayor. O naapiki nga bise mayor. O sa mga konsehal nga, sama sa naandan, di makabarug sa ilang tiil.
Ang mosunod mao ang tukmang mga laray nga wa na makatamay sa "kini:" Si Mayor Tomas Osmena niingon nga nahimangod siya ni Bise Mayor Michael Rama. Sa iyang bahin, si Rama nagpatara sa mga pagsaway ni Osmena. Mga konsehal sa Dakbayan sa Sugbo nabalaka sa away. Naglaom sila nga mahusay nang away sa di pa mobalik si Osmena sa US. Nahadlok silang mabuak ang BOPK kon di magkasulti si Osmena ug Rama sa wa nila pagsinabtanay.
-o0o-
Kasagarang sayop nga paggamit sa "kini" nanukad sa pagpabaya, o kakuwang gyod sa katakos, paghimo og yanong laray (nga kon wa pa kang kabantay maoy akong mapangahason nga hubad sa "sentence"). Ang mga nag-amung-among sa "kini" nigamit ini bisan nisapaw na sa subject nga gipasabot.
Pananglitan, sa laray nga "…si Rama nagpatara kini sa mga pagsaway ni Osmena," naa na si Rama apan gisapawan pa gyod og "kini." Taphaw ba gyod diay si Rama nga kinahanglang dasonan og "kini" ang iyang ngan sa samang laray aron pagpapas sa bisan unsang pagduda kinsay nagpatara?
-o0o-
Hinaot way manuyo sa akong pagpangahas pagbarug alang sa tukmang paggamit sa "kini." Usa ni ka "panghulip" (o gitawag sa mga Bisayista nga "pulingalan") aron nga di magbalikbalik pagsulti o pagsuwat sa gipasabot. Di ni "panapaw," ni "pamuol" (nga maoy mosangpot kon ipunon si "Rama" ug "kini" nga nagpasabot ra sang Rama sa usa lang ka laray). Labaw nang di "paugat" (nga maoy mahitabo kon padayunon pagpanamastamas ang "kini" bisan human ning mahigalaong pahinumdom).
Ang politika mahimong hulipan og "kini." Ang politiko mas maayong hulipan og "siya." Kon duha ka politiko, nagkaaway man o nagkasabot, "sila." Labaw nang mga konsehal. Bahala na kon wa silay kalainan sa tamlaanan (rubberstamp). Nga maoy angayang hulipan og "kini." [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
