Arangkada of Leo Lastimosa for June 1, 2009

                        SAGANG SA HILANAT

 

            Ang Pilipinas maoy labing daghan og kaso sa makamatay nga kagaw sa hilanat sa habagatan silangang Asya.  Duna nay 16 ka natino nga mga kaso.  Mas daghan kay sa lima sa Taiwan, upat sa Singapore, tulo sa Thailand, tulo sa Cambodia ug duha sa Malaysia.  Nakatampo ta sa 1,562 ka bag-ong mga kaso nga natino sa World Health Organization (WHO) ug sa kinatibuk-ang 17,072 ka kaso sa 55 ka nasud.

            Sa Pilipinas sab nasaksihan ang usa sa labing paspas nga pagdaghan sa mga kaso.  Matag adlaw nadugangan.  Sukwahi sa pasalig sa kagamhanan nga pulos gikan sa gawas ang kagaw, may mga natakdan na sa atong kabaybayonan, sama sa ikatulong pasyente sa Sugbo nga nakakuha sa kagaw gikan sa duha ka Taiwanese atol sa kasal sa Zambales.

-o0o-

            Wa makalangay sa pag-abli sa klase ang pagsulbong sa mga kaso sa makamatay nga hilanat sa Pilipinas.  Kini bisan sa sibaw nga pasidaan gikan sa nagpakabana nga mga hut-ong sa katilingban nga dako ang kahigayonan nga mosamot pagpaspas ang pagkatap sa kagaw ug mas mameligro ang mga bata, nga tungod sa kahuyang sa ilang immune system maoy kasagarang mabiktima, kon magtapok nang mga tinun-an sa mga tulonghaang publiko karong semanaha ug mga tulonghaang pribado sunod semana.

Apan nagkauyon ang Department of Education (DepEd) ug Department of Health (DOH) nga suspensuhon dayon ang klase sa mga tulonghaan nga dunay usa o mas daghan pang matino nga mga kaso.

-o0o-

            Ang nakaapiki ning paagi nga gihuptan sa kagamhanan mao nga di dayon mopakita og timaan ang makamatay nga kagaw bisan nakatakod na sa biktima.  Maabtan una og lima ngadto sa napu ka adlaw sa di pa hilantan, ubhon o sip-unon ang pasyente.  Nga makatakod na sa mga nakaduol bisan sa mga adlaw nga wa pa siya masakit.

            Sama sa nahitabo sa inahan ug anak nga Taiwanese nga gawasnong nitambong og kasal sa Zambales ug nakapaduol sa ubang pasahero sa ilang mga lakaw sa Luzon ug sa kaulohan.  Pagtugpa na sa Taiwan sila namatikdang may hilanat.  Pipila sa mga nakaduol nila sa Zambales uwahi nang natino nga natakdan sa kagaw.

-o0o-

            Di hinuon mahimo nga mohunong ta sa inadlaw natong kalihokan tungod lang sa hulga sa sakit.  Dakog ikatabang pagpakgang sa pagkatap sa kagaw ang atong pagpanghunaw ug paglikay paghikap sa atong baba ug mata.  Dako sang konsuylo nga ang kagaw nga nakasud sa Pilipinas di sama kabangis, ang unang tulo gani ka pasyente nakagawas na sa tambalanan.

            Makatabang sang ubang mga lagda sa DepEd ug DOH:  (1) Ang mga tinun-an nga hilantan di una pa-eskuylahon, hatagan lag kahigayonan nga makaapas sa klase; ug (2) kon may hilantan sa tulonghaan, ibuwag gikan sa ubang tinun-an sa di pa dad-on sa tambalanan alang sa dugang paghiling.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 31, 2009

                        KOBE SA FINALS

 

            Haskang ngilngiga ni Kobe Bryant.  Gipahilom niya ang tanang nagduda sa iyang katakos pagdominar sa Western Conference sa NBA.  Samtang magpadayon ang pagduda makaambas ba siya ni Michael Jordan ug makadaog bag korona nga wa si Shaquille O'Neal, napamatud-an nang Kobe nga siya ang labing maayong magduduwa sa kasadpan karon.  Nga hilaw pa diay si Carmelo Anthony sama sa iyang kaubanan sa Denver Nuggets.

            Gipili nilang Kobe ug kaubanan sa Los Angeles Lakers ang kataposang pakigharung sa Nuggets pagpasundayag sa ilang labing maayong duwa.  Si Kobe mapailubon nga niapud-apod sa bola sa wa pa hingpit mobanos.  Ang ilang depensa ug kahingigo angayng kalisangan ni bisan kinsang moabante pagpakigsakbang nila sa NBA Finals.

-o0o-

            Karong nagpaabot na si Kobe kinsay sunod nilang ikasakbang, matino sab takos ba si Lebron James nga itandi niya.  Kon sa makausa pa, maluwas na sang Lebron ang Cleveland Cavaliers gikan sa pagkalagpot sa korte sa Orlando Magic, aron pagpugos sa ikapito ug kataposang duwa sa ilang kaugalingong tugkaran, makapataas si Lebron sa iyang agtang.

            Apan kon lubaon silang Dwight Howard ug kaubanan sa ikaunom nga duwa, si Lebron way kalainan sa iyang kadungan nga si Carmelo:  Maayong moduwa, mahimo ganing mas maayo kay ni bisan kinsa, apan di kamaong mopalambo sa duwa sa iyang kaubanan.  Susamang Jordan sa wa pang unom ka mga korona sa Chicago Bulls.

-o0o-

            Magpiyesta ang panudlanan sa NBA kon mahinayon ang panag-abot nilang Kobe ug Lebron sa finals.  Bisan sa buyag ni Howard nga ang panghinaot dakong insulto sa Magic, way makapugong sa kahigwaos pagsaksi sa panagbangga sa duha ka labing dagkong bituon sa liga.

            Maong daghang magbantay di lang sa mga magduduwa kon dili sa pito sa referees sa ikaunom nga duwa sa Cavs ug Magic.  Tungod sa di mamatay nga huhungihong nga dunay sindikato tali sa NBA, networks ug mga sugarol nga mas ganahan sa mas mabulokong teams sama sa Cavs kay sa bag-ong sulbong sama sa Magic.  Nga di maggamit sa fans sa Nuggets batok sa Lakers.  Kumbinsido nang ang Nuggets ang nagpilde sa ilang kaugalingon.

-o0o-

            May sukaranang kahadlok sa fans nilang Kobe ug Lakers nga mas kuyawng ikaatbang sa finals ang Magic kay sa Cavs.  Mas lisod bantayan ang higanteng si Howard ug iyang kaubanang pulos hingigo sa bisan asang bahin sa korte kay ni Lebron, bisan unsa niya kamaayo, kansang kaubanan mas ganahan nga magsige lag lawog sa bola niya.

            Si Phil Jackson, nabantog sa iyang pagka Zen master sama sa pagka head coach sa Lakers, mas makapasabot sa umaabot:  Way nahibawo asa ligid ang bola, sud ba sa ring o gawas ba sa korte; mangindahay lang silang makaduwa sa duwa nga may kahigayonan silang modaog.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 29, 2009

                SABLIGAY SA LAPOK

 

            Nakaginhawa kog luag dihang tulo ra ka senador ang nitunga sa imbestigasyon sa Senado sa eskandalo sa pagkatap sa sex video nilang Dr. Hayden Kho ug sa biktima niyang kababayen-an.  May kabuot pa diay ang kinabag-an sa mga senador sa pagdumili pagsalmot sa kalihokan nga mas maayong itugyan na lang ngadto sa ubang mga buhatan sa kagamhanan, nga mas takos nga mosusi unsay mga balaod nga nalapas ug kon kinsay mga responsable nga angayng manubag ug masilotan.

            Apan nahugno kog balik pagsugod nag tingog nilang Senador Jamby Madrigal, Senador Jinggoy Estrada ug Senador Bong Revilla.  Way bisan usa nila nga nakahunahuna pagsusi may quorum ba.  Samang way bisan usa nila nga nakatugkad sa tinuod nilang gimbuhaton.

                        -o0o-

            Ang nitumaw sa imbestigasyon mao nga si Kho, bisan sa tanan niyang mga bisyo ug eskandalo, mas utokan kay sa tulo ka senador nga nisukitsukit niya.  Mas tin-aw ang iyang panghunahuna, mas nakakita siya sa mas dakong hulagway sa eskandalo ug mas takos siyang mopasabot sa iyang kaugalingon.

            Si Revilla nabisto na gyod nga di diay katarung og sulti ug pangutana kon way script.  Bisan ang iyang mga pangutana alang nilang Katrina Halili ug Kho klarong gisag-ulo ug hinimo sa ubang mga tawo.  Arang-arang unta si Estrada kay makahimo og iyang kaugalingong mga pangutana.  Apan giisip niyang mas mahinungdanon ang pagpahibawo nga wa pa siyang kakita sa sex video. Salamat na lang nga wa pakita si Senador Lito Lapid.

                        -o0o-

            Wa papiri pagpakauwaw si Madrigal.  Nga inay maoy magda og buot isip pangu sa Senate Committee on Women mao na hinuoy nag-una-una og pabadlong.  Bisan sa ka-emosyonal sa tanang nanambong, gisaling-it gyod niya pagdayeg ang sininaan ni Atty. Adel Tamano, ang abogado ni Dr. Vicky Belo, ug pag-una-una pagproklamar nga umaabot nga senador.

            Dihang nihimo sa iyang kaugalingon salida ang kanhi polis, kanhi mayor ug karon tabloid reporter nga si Abner Afuang nabisto ang kahilaw ni Madrigal.  Gipahilom niyang mga tawo, gibadlong niya si Katrina nga igo lang niingon nga "baga og nawong" si Kho, apan gipatuyangan ang simang nilang sulti ug sa duha niya ka kauban.

                        -o0o-

            Kamao gyod si Kho.  Kay nagkabulingit na man sa di kapanalipdan niyang pagbinastos nilang Katrina ug sa ubang mga biktima, nanglabay na lag lapok.  Nilampos paglampornas ni Katrina nga gipasanginlang maoy naglawog og drugas niya.  Ug gipaburot pa gyong supplier sa drugas nga wa nganli tungod sa kahadlok sa iyang kinabuhi.

            Adik man o dili si Katrina, di maibanang atraso ni Kho pagkuha og video sa ilang panaghilawas nga way pananghid.  Motug-an man o dili si Kho kinsang durugista, taphaw ang iyang pasangil.  Ug bisan unsa pay pasalig ni Madrigal niya, di silang kapanalipod ni Kho, samang way nahimo pagpugong sa pagkabilanggo ni Jun Lozada.  [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Helen Rowland  - "One man's folly is another man's wife."

Arangkada of Leo Lastimosa for May 28, 2009

                SABOTAHE SA EDUKASYON

 

            Angayng pasidunggan ang pribadong sektor sa pagtabang sa mga panginahanglan sa mga tulonghaang publiko.  Kay tinuod man gyong tabanganan ang mga tulonghaan, labi na sa labing kabos ug hilit nga mga dapit sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud.  Ug gikinahanglan ang hinabang sa tanang nagpakabana nga hut-ong sa katilingban.

            Apan kon imong tan-awon ang kakuwangan sa mga tulonghaan makapanlingo ka.  Naglakip sila sa labing batakan nga mga panginahanglan.  Ang kapakyas sa kagamhanan pagtukod sa tukmang gidaghanon sa mga lawak saringan, pagkuha sa tukmang gidaghanon sa mga magtutudlo ug pagpamalit sa tukmang gidaghanon sa mga libro nagmatuod nga pagarpar lang tanang pasangil sa pamunoang Arroyo pagpalambo sa edukasyon.

                        -o0o-

            Mao nga samtang makatabang ang pribadong sektor, angayng susihon diin padung ang binilyon ka pesos nga gahin alang sa mga tulonghaang publiko.  Nga nagsapaw-sapaw na sa kadaghan sa mga pamunoan nga nagpuli-puli sa gahom.  Nganong may mga klase pa man gihapon ilawom sa mga punoan sa kahoy?  Nganong may mga magtutudlo man gihapon nga mapagaw kay dul-an sa gatos ang mga tinun-an sa iyang klase?

            Nganong bisan sa kadako sa tinuig nga gahin alang sa edukasyon, nakalusot man lang gihapon ang mga libro nga, gawas nga labihang nihita, puno sa kasaypanan?  Nahurot bang pundo pagpangompra sa noodles nga gawas nga labihang mahala, hupas pa gyod ug way bitamina?  O natilok sa kadagko ug kadaghan sa streamers ni Education Secretary Jesli Lapus?

                        -o0o-

            Daghang salamat sa mga hinabang nga nagbaha alang sa mga biktima sa sunog sa Umapad, Mandaue City.  Sinakong bugas, kinarton nga sardinas ug noodles ug pinutos nga mga sinina ug mga gamit sa panimay ang gipanghatag sa manggihatagon nga mga kapamilya sa ABS-CBN Regional Broadcast Complex ug ubang hatdanan sa Metro Cebu.

            Tungod sa kapaspas sa pag-abot ug kadaghan sa mga hinabang, makapamutos na karong adlawa ang mga boluntaryo sa Association of Concerned Texters (ACT) ug maapud-apod nang mga hinabang ngadto sa mga biktima ugmang adlawa.  Daghang salamat sa mga nakahatod na sa ilang mga hinabang.  Sa mga wa pang kahatag, daghang salamat daan.

                        -o0o-

            Laing mas dinalian nga panginahanglan sa mga biktima sa sunog, labi na sa mga bata, mao ang mga gamit sa tulonghaan.  Tungod sa kadaghan sa mga atimanunon sa ilang mga ginikanan—gikan sa inadlaw nilang pagkaon ngadto sa kasamtangan nila nga kapasilongan—gikahadlokan nga mataligam-an ang pagpamalit sa ilang notebooks, mga papel ug ubang panginahanglan sa klase.

            Maayo na lang nga nitugot ang Departamento sa Edukasyon (DepEd) nga langayon og usa ka semana ang pagbukas sa klase sa mga tulonghaan sa Umapad ug Opao, nga maoy gipabakwetan sa mga biktima.  Duna pay igong panahon pagsulbad sa ilang suliran.  Kon naglibog ka pa unsay itampo sa Kapamilya Relief Campaign, palihug ayaw kalimti ang panginahanglan sa mga tinun-an.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Mitch Hedberg  - "My fake plants died because I did not pretend to water them."

Arangkada of Leo Lastimosa for May 27, 2009

                TIPIGANAN SA SUGBO

 

            Pormal nang ilusad karong Hulyo ang "Tipiganan sa mga handumanan sa Kinaiyang Sugbuanon."  Ang museum maoy usa sa mga bunga sa duha ka sunudsunod nga tuig sa pagpasidungog ni Dr. Jose "Sir Dodong" Gullas sa labing bantogang mga Sugbuanon sa nagkalainlaing natad, labi na sa musika.

            Nga maoy labing tukma nga sunod nga lakang.  Kay unsa man tuoy mas maayong paagi sa pagpabiling buhi sa kagahapon, kasaysayan ug kinaiyang Sugboanon gawas sa paghagdaw, paghipos, pagtigom ug pagtipig sa tanang mahinungdanon nga mga tipaka nga mopalili nato sa kinabuhi—gikan sa yanong inadlaw-adlaw nga kasinatian ngadto sa labing dagko nga mga pakigbisog, kadaogan ug kapildehan—sa atong katiguwangan.

                        -o0o-

            Ang labing bililhong kabilin nga maangkon sa "Tipiganan" mao ang piano ni anhing Ben Zubiri.  Nga maoy iyang gigamit pagtagik sa huni sa way kamatayon niyang mga awit—apil nang "Matud Nila" ug "Nganong Mipakita Ka Man."  Si Zubiri maoy usa sa labing unang napasidunggan sa nahimo nang tinuig nga paghandum ni Sir Dodong sa "Kinaiyang Sugbuanon."  Ang pasidungog gihangop sa iyang mga anak nga silang Nora ug Edwina.

            Padayon nga nakigsabutsabot si Sir Dodong sa banay ni anhing Noy Metring Ylaya, nga giisip sa mga musikero nga maoy labing maayong accordionist sa iyang panahon.  Si Noy Metring gidapit sa makadaghang higayon ni Presidente Carlos Garcia pagtokar sa Sugbuanong mga awit sa Malakanyang.  Ang accordion ni Noy Metring gikatahong nakaluwas sa iyang kinabuhi.

                        -o0o-

            Gisuwatan ni Sir Dodong ang mga mayor sa mga dakbayan ug kalungsoran sa Sugbo pag-ila sa Sugbuanong mga kinaiya sa ilang tagsatagsa ka mga dapit nga angayng tun-an ug tigumon sa "Tipiganan."  Nagpakitabang sab si Sir Dodong nilang Msgr. Esteban Binghay ug Msgr. Pat Alcazaren nga adunahan og kasayuran mahitungod sa labing karaang mga kinaiyang Sugbuanon sa pagpanganak, pagbunyag, pagminyo, paghaya ug paglubong.

            Nanghinaot si Sir Dodong nga ang mga Sugbuanon nga mahigugmaon sa atong kagahapon ug kasaysayan sa pagtampo sa mga paningkamot nga di hingpit nga malubong sa kalimot ang "Kinaiyang Sugbuanon."  Ang kalimot way gahom batok sa iyang gitukod nga "Tipiganan."

                        -o0o-

            Kon ikaw, o imong mga kaila, dunay gitipigan nga mga tipaka sa kagahapon sa Sugbo—instrumento sa musika, music worksheets, o bisan unsang basahon o handumanan nilang Noy Inting Rubi, Ben Zubiri, Noy Minggoy Lopez, Noy Maning Velez, Noy Cacoy Canete ug daghan pang uban—palihug duawa ang buhatan ni Sir Dodong sa University of the Visayas (UV) aron:

·        Ma-resibohan ang imong mga tinipigan;

·        Mabutangan og petsa ug ubang mga ilhanan alang sa kasayuran sa kadaghanan, labi na sa umaabot nga mga kaliwatan; ug

      *    Mapasundayag ang imong gipakisaw-an nga mga tipaka sa kagahapon ug kasaysayan sa "Tipiganan sa mga Handumanan sa Kinaiyang Sugbuanon."  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Walt Disney  - "I love Mickey Mouse more than any woman I have ever known."

Arangkada of Leo Lastimosa for May 26, 2009

                        TABANG SA UMAPAD

 

            Duha ka dagkong kalihokan ang ipahigayon karong semanaha pagsagakay sa mga mamumuo nga nakulban og kaldero tungod sa pagpanak-op o paghinay sa patigayon sa mga kompaniya ug mga pabrika.  Magdungan karong Biyernes, Mayo 29:

·        Ang local ug overseas job fair sa Dakbayan sa Danao nga ipahigayon sa Danao Civic Center; ug

·        Ang Jobs bridging sa Tesda sa Park Mall sa Mandaue City Reclamation Area.

            Lahi sa nangaging job fair ang kalihokan sa Tesda.  Ang mga aplikante nga di ma-HOTS (hired on the spot) bansay-bansayon aron mas daling makatrabaho.  Gawas nga libreng matrikula sa training, may food ug transportation allowance.  Hatagan og unang pagtagad ang mga natangtang sa trabaho.

                        -o0o-

            Kapin sa duha ka libo ka pamilya ang nawad-an og mga panimay sa dakong sunog nga niulbo sa Barangay Umapad sa Dakbayan sa Mandaue niadtong Dominggo sa gabii.  Tungod ini, gilusad dayon sa DYAB Abante Bisaya ug ABS-CBN Cebu ang Kapamilya Relief Campaign alang sa makaluluoy nga mga biktima sa katalagman.  Sa makausa pa, manuktok na sab mi sa malumo nimong kasingkasing.  Palihug tabangan na sab nato ang labing nagkinahanglan natong mga kapamilya.

            Ang labing dinaliang mga panginahanglan sa mga biktima mao ang mga pagkaon (bugas, sardinas ug noodles), mga sinina, mga gamit sa panimay, mga tambal ug mga sangkap pagpabarug pagbalik sa ilang mga pinuy-anan.

                        -o0o-

            Nahibawo ming krisis karon.  Nga kasagaran nato wa sa posisyon sa pagtabang.  Nga hunahuna na lang natoy nagdako apan nagkagamay ang atong matunol.  Nga duna tay tagsatagsa nato ka mga panginahanglan.  Busa kinahanglan nga daginuton ang tanan natong tinigom simbako mas mograbe pa gyod ang kalibotanong krisis sa ekonomiya.  Apan mas makahuloganon ang paghatag bisan kon kita mismo nagkinahanglan kay sa igo lang nga pagpanghatag sa unsay atong mga sobra.

            Ang imong hinabang mahimong ihatod sa mosunod:

·        ABS-CBN Regional Broadcast Complex sa Jagobiao, Mandaue City;

·        Wow Travel and More outlets sa Robinson's sa Fuente, Gaisano Mactan ug atbang sa Birhen sa Regla Parish sa Dakbayan sa Lapulapu; ug

·        Barangay Halls sa Basak, Pardo ug sa Apas sa Dakbayan sa Sugbo.

                        -o0o-

            Kon giluod na kang daan sa kontrobersiya sa sex video nilang Dr. Hayden Kho ug sa iyang mga biktima palig-ona pa gyong imong tiyan kay nikabayo na sa kontrobersiya ang mga senador ug mga kongresista.  Wa diay sukaranan ang mga panghinaot nga palabyon sa Kongreso kining maong eskandalo aron makatingob sa tinuod nilang trabaho pagpanday og mga balaodnon.

            Apan lisod lang gyong suklan ang nagpanilap nga kahigwaos pagtapok nilang Katrina Halili, Dr. Vicky Belo ug Kho sa usa lang ka dapit diin makapabaha ang mga politiko sa way kinutoban nilang mga pangutana.  Hinikalimtan ang mas nangalisbo nilang pakauwaw ug ang mas dinaliang panginahanglan sa katawhan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 24, 2009

                LEBRON GIHAPON

 

            Kay nagsugod na mang taping sa Kapamilya Winner Ka (KWK) nga giapilan sa anchors sa DYAB Abante Bisaya pagsaulog sa among anibersaryo karong Hunyo, napugos ko pagbiya sa kataposang mga gutling sa ikaduhang duwa sa NBA Eastern Conference Finals tali sa Cleveland Cavaliers ug Orlando Magic samtang nagtabla, 93-93.  Apan wa pa gani kong kagawas sa pultahan sa TV Newsroom, nanghugyaw nang among kaubanan.  Nakasyut si Hedo Turkoglu sa kataposang gutling aron pagpalabaw sa Magic 95-93.

            Bug-at ang akong buot nga nitalikod.  Tua na diay kapusta ang akong kaubanan sa Magic.  Sa wa pay pildeng Cavaliers, pwerte nilang abiba ni Lebron James.  Labaw sa tanan, 0-2 nang Cavs nga manung sa Orlando.

-o0o-

            Samtang nagtan-aw ko sa sadya kaayong pagbukas sa KWK, naghunahuna ko sa kalit nga pagtidlom sa kahigayonan sa kampeyonato ni Lebron.  Sa wa pang kasugod ang playoffs, gitag-an nang daan nga mosangko sa NBA Finals.  Human nila gisilhig ang Detroit Pistons ug Atlanta Hawks, gikoronahan nang daan si Lebron nga maoy bag-ong hari sa NBA, sunod ni Michael Jordan ug labaw ni Kobe Bryant.

            Samtang nanayaw silang Dave Tumulak, Ahmed Cuizon, Jun Tariman, RC Dalaguit, Edison delos Angeles, Ferdinand Manus, Atty. Pat Acabodillo, Atty. Boy Alo ug Atty. Jun Arriesgado kuyog sa ubang mas batan-ong contestants, naghunahuna ko sa katam-is kaha sa pagsaulog nilang Dwight Howard ug kaubanan nga ilang napahagsa si Lebron sa iyang kaugalingong tugkaran.

-o0o-

            Sa break sa taping, nisud sa barn ang usa sa akong kauban pagtan-aw sa duwa ug nibalita nako nga nidaog ang Cavs.  "Giunsa?," nangutana ko niya.  "Three points si Lebron," tubag niya.  "Sa kataposang segundo?," di kong katuo.  "Lagi!"

            Wa gyod ko motuo.  Pag-break sa paniudto, nisaka ko sa newsroom ug nitan-aw sa resulta sa duwa sa internet.  Ang hulagway sa "miracle shot" ni Lebron ang nisugat nako.  Nga gideklarar sa mga eksperto nga nipapas sa laksot nga kasaysayan sa Cavs.  Nga wa pang hingpit makabangon gikan sa "The Shot" ni Jordan nga nipalagpot nila sa playoffs kawhaan ka tuig nang nilabay.

-o0o-

            Tabla ang series nga mobalhin na sa korte sa Magic.  Diin gilubong nilag 29 puntos ang Cavs sa regular season.  Mosamot kadominante si Howard.  Mas hingigo pa gyod silang Turkoglu, Rashard Lewis ug Mickael Pietrus.  Napukan sa batan-ong Magic ang hinog na kaayong Celtics.  Way sukaranan nga magduda na karon sa ilang katakos pagtiwas sa mas hilaw nga si Lebron.

            Hangtod sa three point shot ni Lebron.  Alang nako, mao toy mopatimbakuwas sa kadominante nilang Lebron ug kaubanan.  Ang mosunod nga mga duwa di na sama kahigpit sa unang duha.  Ug mag-una si Lebron sa finals kay ni Kobe nga naglisod pagwakli ni Carmelo Anthony.  Gawas kon tsamba ra tong Lebron.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Samuel Goldwyn  - "For your information, I would like to ask a question."

Arangkada of Leo Lastimosa for May 23, 2009

                HALAD SA CANLAON

 

            Canlaon City, Negros Oriental—Nagpanon ang mga molupyo dinhi ug sa kasilinganang kalungsoran pagpahimus sa dakong piyesta sa mga pangalagad sa labing unang Halad sa Kapamilya sa Dakbayan sa Canlaon.  Silang Mayor Judith Cardenas ug Bise Mayor Jimmy Clerigo ug ubang mga opisyal sa Canlaon hingpit nga nigakos sa pagtuo nga ang labing epektibong paagi pagsagang sa makalilisang nga kalibotanong krisis mao ang pagpalambo sa katakos sa katawhan pagpakigbatok ini.

            Napamatud-an ni sa makadaghan nang higayon.  Di lang sa mga Halad sa Kapamilya sa Sibonga, Dalaguete ug Liloan sa Sugbo, ug karon sa Canlaon.  Kon dili sa nangagi sang job fair, medical mission ug relief campaigns nga gipasiugdahan sa ABS-CBN.

                        -o0o-

            Alang sa mga molupyo sa Canlaon (dakbayan nga may 46,000 ka mga molupyo) ug kasilinganang kalungsoran, dako kaayong tabang ang di malalis nga bentaha sa local ug overseas job fair:  Ang pagtapok sa local employers ug overseas placement agencies uban sa kaliboan ka kahigayonan sa trabaho sa usa lang ka dapit ug higayon; ug ang mga aplikante makapatuyang sa pagpili ug pagpalambo sa ilang kahigayonan nga makatrabaho nga di kinahanglang mahilis ang tikod sa ilang sapatos ug mahurot ang tanan nilang hiniposan sa pagbiyahe og layo.

            Wa makapaalkanse sa ilang pag-anhi sa lapad nga Canlaon City Gym ang libreng tambal alang sa ilang mga masakiton, libreng tuli sa ilang kabataan ug tiningob nga pangalagad sa lokal ug nasudnong mga buhatan sa kagamhanan.

                        -o0o-

            Nakahigayon pagtambong sa kalihokan dinhi si Labor Regional Director Elias Cayanong.  Kinsa nihangop sa aktibo nang pagtabang sa lokal nga mga opisyal di lang sa pagpaduol sa kahigayonan sa panrabaho ngadto sa ilang mga molupyo kon dili sa pagpasiugda sab og ilang kaugalingong mga programa pagtabang sa labing naigo sa krisis.

            Gipahibawo ni Cayanong nga padayon silang nangitag paagi pagpalambo sa mga job fair.  Giawhag nilang overseas placement agencies sa paghunong na pagpahimus sa job fair aron pagtapok lang sa mga aplikante kon dili sa pagpakatap na gyod nila sa bakanteng mga trabaho nga mas tag-as ang mga suholan ug mga benepisyo sa nagkalainlaing kanasuran sa labing daling panahon.

                        -o0o-

            Ang among kaubanan sa ABS-CBN Dumaguete naabtan og upat ka takna sa pag-abot dinhi.  Apan katloan ka gutlo ray gikinahanglan sa among SkyPatrol pagtugpa dinhi agi sa Toledo sa kasadpang Sugbo.

            Nabalaka ang piloto nga maglisod mi pagtugpa.  Kay gikaintapan ang Canlaon sa kabaga sa iyang gabon.  Maayo na lang nga labihang hayaga sa among pag-abot.  Ang kainit sa adlaw nahabol sa mas nabantog nilang katugnaw.  "Morang aircon ang tibuok syudad," segun sa usa ka molupyo.  Daghang hinungdan sa pagduaw ning "Summer Capital" sa Kabisay-an.  Ganahan kong motilaw sa ilang durian, moapil sa 42 ka tawo paggakos sa ilang 1,328 anyos nang higanteng dakit (balete) ug mokatkat sa ilang bulkan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 21, 2009

                PAKPAK NI GWEN

 

            Mahimong mabasura ang kasong ipasaka nilang Gobernador Gwen Garcia ug mga magpapatigayon sa Sugbo batok sa higanteng mga kompaniya sa lana.  Mahimong lamyon lang sa Oil Deregulation Law ang pangutana nganong labaw og P8 ang lana sa Sugbo kon itandi sa ubang mga lalawigan.  Mahimong namolitika lang si Garcia.  Mahimong gusto lang mosusi sa iyang kahigayonan kon modagan pagka bise presidente.

            Apan bisan unsa pay iyang katuyoan ug bisan unsa pay dangatan sa kaso, mas maayo gihapong nitingog ug nibarug siya.  Lahi sa ubang kadagkoan sa kagamhanan nga igo lang nangiyugpos.

                        -o0o-

            Ang mga representante sa mga kompaniya sa lana wa mahadlok ni mabalaka sa pagpangisog ni Garcia.  Inay maghago pagpasabot nganong mas mahal ang krudo ug gasolina sa Sugbo kay sa Davao, Cagayan de Oro ug Metro Manila, nipasamot sa kalibog:

·        Di nila ikatug-an ang kinatibuk-ang gasto sa ilang pagda sa lana sa mga depot ug pag-apud-apod sa gasoline stations sa Sugbo;

·        Hasta sila wa sab hingpit kasabot sa sistema sa pagtakda sa presyo; ug

·        Mas ganahan silang motubag nilang Garcia ug kaubanan sa hukmanan.

            Labing lig-ong timaan nga wa sila mahudlat:  Samtang tak-om sa Kapitolyo, giluto nilang laing makalilisang nga usbaw sa lana (P1.50 matag litro sa gasolina ug P.50 sa krudo ug kerosene) alang sa Davao, Cagayan de Oro, Metro Manila ug, bahala nag masuko si Garcia, sa Sugbo.

                        -o0o-

            Ang pagdapit ni Garcia sa media gikan sa kaulohan nakapasibaw sa mga huhongihong nga ang salida di lang alang sa Sugbo kon dili alang sab sa taga Manila ug ubang bahin sa nasud.  Kon nakalimot na sila nga siyay nag-andam sa venue sa Asean Summit niadtong 2007, hinaot makaila sila pagbalik niya nga maoy nibarug alang sa mga konsumidor nga gidaugdaog sa cartel.

            Kon modagan man gyod og nasudnong katungdanan, angayng saktan ni Garcia ang iyang pangisog og pangaliya:  Nga di managan sa samang katungdanan ang mas inilang mga kaatbang nga taguon lang nato sa mga ngan nga Chiz, Kiko, Loren ug Vilma.

                        -o0o-

            Matinud-anon man o namolitika lang, salamat ni Garcia sa iyang pagpunit sa kawsa nga igo lang gipaukyab sa pagarpar apan wa gyod lihoka sa ubang mga politiko.  May mahimo man o wa, daghang salamat sa iyang pagpahuwam sa iyang gahom ug buhatan pagpadayag sa giluom nga tiyabaw sa kinabag-an—nganong silay gidakdakan sa tanang usbaw apan igo lang gipalaway sa pagtidlom sa presyo sa lana sa merkado sa kalibotan?

            May kamandoan nang hukmanan sa Manila nga ablihan ang mga libro sa Petron, Shell ug Chevron.  Ang kaso ni Garcia makadason sa petisyon sa mga konsumidor.  Bahala na kon mapilde lang gihapon sa kapulihay, way makapugong sa mga konsumidor pagpakpak ni Garcia ug sa uban nilang kampeyon.  Bisan unsa kakasamtangan.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

P. J. O'Rourke  - "Never fight an inanimate object."

Arangkada of Leo Lastimosa for May 20, 2009

                BRIGADA NI LAPUS

 

            Bisan sumpayon pang tanang streamers ni Education Secretary Jesli Lapus nga naghangop niya sa mga tulonghaang publiko sa kalungsoran ug mga dakbayan sa tibuok nasud, di matapakan ni matabonan ang tanang gubaong mga lingkoranan, buslutong mga atop, kalang-og sa mga pansayan ug kakuwang sa mga magtutudlo ug mga lawak saringan.

            Apan kon ang gigasto sa streamers ni Lapus gigasto pa alang sa mga tulonghaan, di unta ampay sa pukling ang mga lingkoranan, di unta manglusot ang dagkong talisik ug naglingiting nga kainit sa mga atop, di unta mangalisbong mga pansayan, di unta tabangan ang magtutudlo sa dul-an sa gatos ka tinun-an ug wa nay magklase ilawom sa punoan sa mangga.

                        -o0o-

            Wa pa matagbaw si Lapus nga nagkumbitay ang iyang streamers sa tibuok tuig tingtungha sa bahin sa mga tulonghaan nga bantang sa kadalanan, atol sa paglusad sa Brigada Eskwela mas nagbansiwag pa gyod ang iyang dagway kay sa pagtinabangay sa mga magtutudlo, mga ginikanan ug mga tinun-an.  Di kong kabasol sa mga kawani sa DepEd kon naglibog nagpasiugda ba silag Brigada o napugos pagpangampanya alang ilang amo nga namolitika.

            Unsa may mga mithi nga ikatudlo sa mga magtutudlo ngadto sa mga bata kon magpaundayon ug magpagamit lang sila?  Apan sa pikas nga bahin, unsa may ilang mahimo pagsukol sa mga amo nga nagpulipuli pagpahimus sa ilang kahuyang, kawad-an ug desperadong panginahanglan og panginabuhi?

                        -o0o-

            Unsa man tuod ang kalainan ni Lapus sa iyang mga gipulihan?  Nasulbad ba niyang pagpaburot sa gasto pagprinta sa mga libro nga inay makapalambo nakahilo na hinuon sa panghunahuna sa mga bata sa sayop nga mga kasayuran?  Gawas nga nagpadayon ang higanteng eskandalo, napakapinan pa gyod sa transaksiyon pagpangompra sa labing mahalong noodles sa tibuok kalibotan nga way bisan gamayng lama sa bitamina.

            Di hinuon ning kapugong niya pagpapili sa Senado.  Ug kon paluyohan sa kinatibuk-ang makinarya sa pamunoan nga wa mabantog sa pagtahud sa kaligdong sa mga botante mahimong di sab ni kapugong sa iyang pagdaog.

                        -o0o-

            Di kapaabot ang mga magtutudlo ug mga tinun-an nga molahi si Lapus sa pamunoan nga nagbutang niya sa katungdanan.  Kinsa may makabasol niya kon igo lang mosunod sa mas dako niya nga nisulbad sa kakuwang sa mga lawak saringan pinaagi sa pag-usab sa ihap sa mga tinun-an nga mahansak sa klase sa buntag, hapon ug gabii?

            Ang pamunoang Arroyo nahimong way kinutoban nga kutay sa pakauwaw, pahimus ug paburot sa gahom.  Giinat gyod nilang pailob sa katawhan sa way kukaikog nilang mga binuang.  Hangtod nga mahudlat lang gihapon nila sa "check attendance" ug maulug-ulogan sa "bayanihan" sa "Brigada," magpadayon silang Lapus ug ang iyang mga padrino ug mga sumusunod pagluok sa ilang mga anak.  Ug sa mga anak sa ilang mga anak.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 18, 2009

                BAKAK SA PRESYO

 

            Mahimo bang tug-anan sa DTI ang mga ginikanan ug mga tinun-an hain ang mga tindahan nga ilang giingon nga nipaubos sa presyo sa notebooks baleg P3?  Kay nahadiin-diin na lang og pangutana ang mga ginikanan ug ilang kabataan, wa gyoy tindahan nga niangkon nga mas ubos og P3 ang ilang notebooks.

            May mga tindahan bang nahibaw-an ang DTI nga wa matultoli sa mga ginikanan ug mga tinun-an?  Mao ba ning mga tindahana ang tinubdan sa nangaging mga pasalig sa DTI nga way pagsaka sa presyo sa inadlawng mga palaliton?  Kanus-a man mohunong ang administrasyong Arroyo paggamit sa DTI isip kahimanan sa propaganda inay tinuorayng tigbantay sa patigayon?

-o0o-

            Hain na mang ang dakong usbaw sa presyo sa lana nga gipasidaan sa mga kompaniya sa lana sukad pa sa niaging semana?  Nihudlat sila nga mopahamtang og, panggunit sa imong lingkoranan, P2 nga usbaw sa matag litro sa krudo ug gasolina.  Ug may sukaranan sila.  Kay nisaka ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan ngadto sa $60 matag baril, ang labing taas sa niaging unom ka buwan.

            Apan mangutana mi pag-usab, puyra pangayo lang, hain na man ang usbaw?  Nganong nikalit man kamapagan-on ang mga kompaniya sa lana sa pagpausbaw sa ilang presyo?  Gikusi na ba sa ilang konsiyensiya?  O nangahadlok lang nga mabisto nang nangalisbo nilang baraha?

-o0o-

            Makapahibung tinuod nganong napugngan sa mga kompaniya sa lana ang law-ay nilang kahigwaos pagpasaka sa ilang presyo matag higayon nga molayat ang presyo sa lana sa merkado sa kalibotan.  Bisan kon ang ilang imbentaryo molungtad pag tulo ka buwan.  Nipausbaw man gani bisan nitidlom ang presyo sa lana sa gawas.

            Masabtan nato ang muna-sa-ginhawa nga utong sa mga kompaniya sa lana kon atong lingion unsay sagpa nga ilang nahiagoman sa niaging pipila ka adlaw:  Gimandoan sila sa hukmanan sa Manila, nga maoy naghusay sa pasangil nga nagkonsabo sila pagpaburot sa presyo, pagbukas sa libro sa ilang panalapi nga gitagoan sud na sa daghang katuigan.

-o0o-

            Makapasalamat na lang ta nga ang mga hukmanan maoy nihimo sa mga gimbuhaton unta sa Malakanyang.  Pulos ra diay pagarpar ang pasalig sa palasyo nga gisigehan nilag lili ang mga libro sa mga kompaniya sa lana ug nasuta nga wa sila magpalabi pagpaginansiya.  Bantog rang wa kaagwanta si NEDA Secretary General Ralph Recto nga P8 ang overpricing sa lana.

            Ang labawng hukmanan say nangunay pagbaraw sa higanteng mga kompaniya sa tambal pagpaburot sa ilang ginansiya.  Samtang nanagana hangtod karon ang DOH ug Malakanyang pagpagawas sa mga lagda sa Cheaper Medicines Law, ang Korte Suprema nisagpa sa mga higante nga di kapugngan ang importasyon sa gagmayng mga botika sa ilang mga tambal nga mas baratong gipamaligya sa ubang kanasuran.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 17, 2009

            LEBRON v. KOBE

 

          Mahinayon bang gubat nilang Kobe Bryant ug Lebron James sa NBA finals?  O matulisok na sab si Kobe nga di makadaog og korona human nila palayasa si Shaquille O'Neal.  Duhay nagbuntaog nga babag sa dan ni Kobe:  Houston Rockets nga nakapakugang sa Los Angeles Lakers bisan wa silang Yao Ming ug Tracy McGrady; ug Denver Nuggets, kansang batan-ong pangu, Carmelo Anthony, kumbinsido nga siya, di si Kobe, ang mas takos nga mohagit sa koronang gipurung-purong nang daan ni King James.

          Gawas ni Kobe, si Phil Jackson mabitay sab kon matsambahan sa Rockets ang Lakers sa Game 7 karong Lunes sa kadlawon (oras sa Pilipinas).  Kapasanginlan sang di unta ma-kampeyon kon wa pa silang Shaq o Michael Jordan.

-o0o-

          Sa pikas nga bahin, mas gaan ang bagahe nga gisagubang sa Boston Celtics, bisan silay defending champion sa NBA, sa pag-inat sa batan-ong Orlando Magic sa semifinal series ngadto sa Game 7 (alas-8 sa buntag karong Lunes sa oras sa Pilipinas).  Niubos pag-ayong kahigayonan nga gihatag ngadto sa Celtics pagpanalipod sa kampeyonato human sila diriyot ilampurnas sa hilaw ug linghod pang Chicago Bulls.

          Kini tungod sa pagka-inutil ni Kevin Garnett hangtod sa kataposan sa playoffs.  Ang homecourt advantage ug ang kahinog na sa Celtics, sa way paghisgot sa duha ka adlaw nga pahuway nga gihatag sa NBA, makatabang nilang Paul Pierce ug Ray Allen ug kaubanan pag-abante sa Eastern Conference finals.  Sa di pa sila kilawon ni Lebron.

-o0o-

          Ang labing makapakugang nga magduduwa sa nagpadayong playoffs mao si Aaron Brooks sa Rockets.  Ang labing gamay nga magduduwa sa korte maoy labing dakong labad sa ulo nilang Kobe ug kaubanan.  Kon di mabaraw sa Lakers ang morang naghayon lang nga pagpa-untul-untol ni Brooks sa bola paingon sa tunga, mameligro nga masayo ang ilang bakasyon sa ting-init.

          Labing salawayong magduduwa mao si Andrew Bynum.  Nga gihulagway nang daan nga takos mga makigsakbang sa higanteng si Yao.  Apan wa diay siya magkinahanglan ni Yao pagmatuod nga wa pa moabot ang iyang panahon.

-o0o-

          Kon matinuod ang pangagpas nga kadaghanan nga maiya ang kampeyonato sa NBA karong tuiga, wa nay makapugong sa pagtandi ni Lebron ngadto ni Jordan, ang giilang labing maayong magduduwa sa tanang panahon.  Lahi ni Kobe, si Lebron nakamatuod na ngadto sa tanang hingtungdan sa iyang:

·        Determinasyon (pinaagi sa pagkugi atol sa bakasyon pagpadako pa sa iyang lawas, pagpalambo pa sa iyang katulin ug pagpalig-on pa sa iyang depensa); ug

*   Liderato (di siya mobalibad pagkupot sa bola sa labing mahinungdanon nga mga bahin sa duwa apan di sab siya managana pagsalig sa iyang kaubanan sa mga higayon nga di siya mahimong magbinugtong pagbaswat sa batan-on niyang pundok).  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 15, 2009

              PILPIL SA KILKIL

 

            Gawas sa kapakyas pagpatin-aw sa eskandalo nganong ang Pilipinas maoy usa sa labing taas og bayad sa voice calls ug text messages, ug sa pagtuon nga nagbutyag nga wa diay gasto ang mga kompaniya sa telepono bisan usa ka dako sa pagpada sa text messages, niay laing binuang sa telcos nga gipasagdan lang sa kagamhanan sud na ron sa daghang katuigan:

            Ang Smart Communications, Globe Telecom ug Sun Cellular igo ra diay nga motaho ngadto sa Bureau of Internal Revenue (BIR), National Telecomunications Commission (NTC) ug Securities and Exchange Commission (SEC) pilay ilang kita.  Apan ang tulo ka buhatan way paagi pagsusi sa katinuod sa pangangkon sa higanteng mga kompaniya.

                        -o0o-

            Sa ato pa, ang banabana nga duha ka bilyon ka text messages ang mapada dinhi sa Pilipinas matag adlaw ila ra sa mga kompaniya sa telepono.  Way dag-anan ang BIR, NTC ug SEC kon mas daghan pa diay ang text messages nga angayng buhisan.  Labaw nang inutil ang kagamhanan sa pagtino pila gyod ang kita sa telcos sa mas mahalon nilang voice calls.

            Mao diay nga ang telcos, bisan sa kalibotanong krisis sa ekonomiya, nagpabilin nga maoy labing malambuon nga mga kompaniya.  Tungod sa ilang kadagko, nga nakapaburot sab pag-ayo sa ilang influencia sa politika, ang mga opisyal sa kagamhanan nangiyugpos lang atubangan sa sibaw nga mga pagduda nga nangilkil sila sa kabos nga mga konsumidor.

                        -o0o-

            Di ikahibung nganong wa kalusot ang nahaunang mga pagsuway pag-iban sa bug-at nga palas-unon sa mga konsumidor, sama sa balaodnon nga gipasaka ni kanhi kongresista Clavel Asas-Martinez sa ikaupat nga distrito sa Sugbo nga ang bayranan sa voice calls ipasikad sa matag gutling di sa matag gutlo.  Bisan ang pagarpar sa SONA ni Pres. Arroyo nga 50 sentabos na lang ang matag text way pupanaganang gibasura sa telcos nga kasamtangan lang nilang promo.

            Unsay kahigayonang mosalir ang bag-ong salida sa mga politiko?  Sama sa singko sentabos nga buhis sa matag text?  Ug pagbutang og metro sa cellphones aron matarung pagkuwenta ang buhis nga ipahamtang ang telcos?

                        -o0o-

            Hapit nang piniliay.  Matag ingon ining higayona, mokisaw dayon ang mga politiko pagtay-og sa dagkong mga magpapatigayon nga maoy naa sa posisyon pagtabang sa makalilisang nga gasto sa ilang mga kandidatura.  Maong lisod tuohan nga tsamba lang nga gihingusgan sa mga politiko ang karaan-ug-kadaghan-na-subli-sublia nga pasidaan pag-utingkay sa mga libro sa higanteng mga kompaniya sa lana ug telcos.

            Mao nga ayaw na lang pagpaabot nga may mahitabo ning ilang mga hudlat.  Gawas lang kon magkahiusa ug magpakabana ang mga konsumidor.  Inay maghinan-aw lang sa mga politiko pagpanguwarta sa mga kompaniya nga dugay nang nagpahimus nato, hain may mas maayo kon gamiton ang atong gahom pagpilpil sa ilang way kinutobang pangilkil?  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada of Leo Lastimosa for May 14, 2009

                DI MAGPALILI

 

            Ang pangugat sa mga kompaniya sa lana nga di sila angayng pugson sa pagpakita sa mga libro sa ilang panalapi ngadto sa kagamhanan nagmatuod nga gibakakan diay ta sa mga opisyal nga gitahasan pagpanalipod sa interes sa mga konsumidor gikan sa nag-aliwaros nga maniobra pagpaburot kutob sa mahimo sa ginansiya sa lana.

            Di diay tinuod ang pagarpar sa Department of Energy (DOE) ug sa Malakanyang nga nagsige na sila og lili sa mga libro sa mga kompaniya sa lana.  Ug di diay tinuod ang ilang pasalig nga wa magpatuyang ang mga kompaniya pagpaginansiya sa lana.  Kay unsaon man nila pagtino ang gidak-an sa tubo kon wa diay silang kahibawo pilay puhonan?

                        -o0o-

            Salamat na lang nga ang gipagawal apan wa mahimo sa Malakanyang natuman sa hukmanan sa Manila.  Nga maoy gisang-atan sa petisyon sa nagpakabana nga mga konsumidor nga namasangil nga ang tulo ka higanteng mga kompaniya sa lana—Petron, Shell ug Chevron—nagkonsabo sa pagpabiling taas sa presyo sa lana aron padayong mapaburot ang ilang ginansiya.

            Bisan sa pagkisikisi sa mga kompaniya sa lana, ang hukmanan niinsistir nga ablihan ang ilang mga libro ngadto sa pakisusi sa kagamhanan ug sa kihanteng mga konsumidor.  Kon mapatuman, mabantang na gyod sa kadaghanan kinsay nagsulti sa tinuod:  Ang mga mangtas ba sa lana nga nagpatuong makiangayon ang ilang presyo; o si Neda Secretary General Ralph Recto nga nibisto nga gipaburot ang presyo sa lana baleg P8 matag litro?

                        -o0o-

            Ubos sa oil deregulation law, may gahom ang kagamhanan sa pagsusi sa mga libro sa mga kompaniya sa lana.  Mao na lang ni ang nahibilin nga dag-anan sa mga konsumidor.  Kay makahimo na man ang mga kompaniya sa lana pagpausbaw sa ilang presyo bisan unsang orasa sa bisan unsang hinungdan.

            Ang bugtong kinutoban nga gitakda sa balaod mao nga di paburuton pag-ayo ang ginansiya sa mga kompaniya sa lana.  Nga mapatuman lang kon ang DOE ug ubang buhatan sa kagamhanan makakita sa mga libro sa Petron, Shell ug Chevron.

                        -o0o-

            Karong nabutyag na nga wa gyod diay magtagad ang kagamhanan sa pagtan-aw sa mga libro sa lana, wa nay lalis hain kapusta ang nangalisbo nga pamunoang Arroyo.  Luyo diay sa pagarpar nga nagdugo ang iyang kasingkasing alang sa kabos nga mga konsumidor, si Pres. Arroyo way kalainan sa hangol nga anananggal nga nisuyop sa dugo sa nangluspad nang mga biktima.

            Mas mahinungdanon diay alang ni Arroyo ang pagtagbaw sa kauhaw pagtilok sa tambok nga expanded value added tax (Evat) gikan sa matag litro sa lana.  Kay sa pagtuman sa batakan niyang tahas pagpanalipod sa kinabag-an sa katawhan—nga kon nakalimot na siya maoy tinuod niyang agawon—gikan sa bisan unsang matang sa pagpahimus ug pagpalabi-labi.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com