skip to main |
skip to sidebar
Piyesta sa libro
Atol sa Bida Kapamilya sa ABS-CBN sa Mandaue City Cultural and Sports Complex, gipahibawo ko sa usa ka inilang negosyante sa dakong problema sa iyang asawa: Unsaon paghipos ang iyang daghang libro, nga nag-okupar sa dakong bahin sa ilang bay, nga wa na niya kinahanglana sukad nakapalit og Kindle?
Nisugyot siya nga mahimo bang maghugpong ang Mandaue Chamber of Commerce and Industry, Mandaue City Government ug ang ABS-CBN sa pagtukod og library nga kabutangan sa mga libro sa iyang asawa ug uban pang naproblema sab asa ipahimutang ang nagbuntaog nilang mga basahon? Gipahibawo mi sa batan-ong Mandaue City Administrator, Atty. James Abadia, nga may library duol sa plaza sa City Hall nga nagkinahanglan og mga libro.
-o0o-
Gisugilon nako ang panghitabo ngadto sa mga mahiligon sab og mga libro, silang Dr. Celine Aquino, Julie Alegrado-Vergara ug sa akong asawa, dihang nagkadungan mi og paniudto. Gihangop nila ang kahigayonan nga makatukod og daghang libraries tungod sa mas daghang mga libro nga wa na kinahanglana tungod sa ilang mga tag-iya. Daghang kalungsoran ug mga dakbayan nga way library. Bisan ang Rizal Memorial Library sa Dakbayan sa Sugbo nagkinahanglan og dugang mas mapuslanong mga libro. Akong asawa niingon nga ang Dumanjug Central School, nga bag-o lang namong naduwa, nagkinahanglan sab og mga libro. Maong naghinamhinam kong makatabang pagpalapad ning maong proyekto. -o0o-
Ang Kindle sa akong asawa gasa gikan sa iyang higala nga tua magtrabaho sa Estados Unidos. Nakabantay kong nalingaw kaayo siya sa kasayon pagpalit sa labing bag-ong mga libro online. Nga mas barato. Di pa siya mapul-an og atang kanus-a moabot sa kinaham niyang bookstores. Nagsige siya og panghagad nga palitan sab ko niya. Apan nibalibad ko kay makabasa ko sa bisan unsang libro sa among PC. O sa tablet. O bisan sa telepono. Apan kapoy sa mata. Mas sayon basahon ang Kindle. Maong dihang niadto sa US ang among higala, nga taguon lang nato sa ngan nga Gigi Limtong, ni-order dayon siya sa Amazon. -o0o-
Sukad sa pag-abot sa akong Kindle, mora kong gamayng bata nga nakakaplag og bag-ong duwaan: Gibasa matag bakanteng oras, gibitbit bisan asa ug, sa akong pagsuwat ini, may 1,500 na ka libro nga wa koy gasto bisan usa ka dako. Ang Kindle modawat og mga libro bisan wa palita gikan sa online store sa Amazon. Apan mobi ray iyang format. Nahibaw-an hinuon nako unsaon pag-convert ang mga librong PDF, epub ug ubang formats alang sa Kindle. Maong bisan unsang libro mahimong basahon sa akong Kindle. Wa pa kong katunga sa 4 gigabytes nga memory. Ug, ato ra ni, palihug ayaw ipanabi: Ma-download nimo ang bisan unsang libro, bisan unsa kabag-o, gikan sa tinyurl.com/leolibro. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Gakos sa bag-o 
May mga nasud nga di na mogamit og kuwarta. Credit ug ATM cards ug cellular phones nay gigamit sa ilang mga transaksiyon. Gihangop sa kinabag-an sa mga molupyo ang bag-ong teknolohiya. May pipila hinuon, kasagaran senior citizens, nikuwestiyon sa hingpit na nga paghunong na paggamit sa tinuod nga kuwarta. Gilaoman hinuon nga makadawat ra sila sa kausaban atol sa transition period. Sayon alang sa mga molupyo sa malambuong mga nasud ang pagtugyan sa inadlaw nilang mga transaksiyon ngadto sa bag-ong mga teknolohiya. Kay tanan nilang mga molupyo may katakos na pagpahimus sa teknolohiya. Human gideklarar sa ilang mga gobyerno pipila ka tuig ang nilabay ang internet access nga basic human right.-o0o-
Lisod pa ning mahitabo dinhi sa ato. Kay nagkamang ang kasagaran sa internet connection nga gitanyag sa higanteng mga kompaniya sa lana ug inutil ang gobyerno sa pagtakda og minimum standards. Daghan pang cash registers nga di kabasa sa credit ug ATM cards ug ATM machines nga magsige lang og kapandol. Apan di na ta layo. Nakaplagan sa labing uwahing surveys nga nagkadaghan nang katawhan nga may internet access, salamat sa nagkabarato nga personal computers, tablets ug smart phones. Sa Sugbo ug ubang dagkong dakbayan, internet nay tinubdan sa kasayuran sa 55% sa publiko, nalabwan lang sa TV nga padayong gisaligan sa 89% sa katawhan.-o0o-
May pipila ka tindahan dinhi sa ato (maihap pa lang hinuon sa tudlo) nga mahimo nang bayran pinaagi sa cellphones. May mga taxi sa Davao nga makabasa na sa ATM cards alang sa plitehan. May pribadong mga eskuylahan nga ang mga tinun-an naggamit na og tablets, inay naandang bug-at ug baga nga mga libro, sa ilang leksiyon. Nag-usbaw ang mga molupyo (apil nang pipila ka senior citizens) nga hingpit nang niggakos sa online banking sa pagbayad sa credit card bills ug ubang mga obligasyon. Nagkadaghan na sang gagmay ug batan-ong mga negosyante nga namaligya sa ilang mga produkto ug nanawat og mga bayad online.-o0o-
Ang unang mga libro labihang dakoa nga di maalsa, igo lang mapakli ang mga pahina, maong pipila ray nagtagad pagbasa. Hingpit lang nga gigakos sa kinabag-an dihang nahimo nang pocket books. Sama sa orihinal nga computers, labihang dagkoa nga natanggong lang sa mga laboratoryo. Naggamit lang sa kasarangang katawhan dihang nahimo nang personal computers. Sa niaging tuig, ang PCs nabiyaan na sa mas dakong halin sa tablets. Hagbay rang nalabwan sa smart phones. Nga nahimo nang gamhanang computers nga masud sa bolsa. Pagamayay na gyod ang uso. May mga kompaniya nang nibutang sa computers sa mga relo ug bisan sa mga antipara. Nga sama gihapon kamapuslanon apan mahimo nang gamiton sa way pagbalda sa ubang mga gimbuhaton. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
Raket sa plitehan 
Aron pagpanghimakak sa pangangkon sa taxi ug PUJ operators nga pulos ra sulti apan way pormal nga awhag paglaslas sa plitehan, ang kahugpongan sa mga konsumidor sa Sugbo nipasaka og petisyon sa Land Transportation Franchising and Regulatory Board (LTFRB). Nakugang hinuon si Vic Sapio, presidente sa Consumers Right for Economic Welfare (Crew), nga duna diay bayranan ang bisan unsang petisyon nga ipasaka sa LTFRB. Napugos og takilid si Sapio. Aron dawaton ang petisyon paglaslas sa minimum nga plitehan sa PUJs gikan sa P7.50 ngadto sa P6 ug ang flagdown rate sa taxi gikan sa P40 ngadto sa P30. Ang petisyon sa Crew natuki sa public hearing sa ulohang buhatan sa LTFRB gahapon.-o0o-
Tihik lang gyod tingali ko kay akong giawhag si Sapio sa pagsusi wa bay paagi nga masubli sa LTFRB ang plitehan nga di sila kinahanglang mobayad. Gipahinumdoman nako siya sa pagpahimus sa PUJ operators ug drivers, sa way pagbayad og filing fee, sa P0.50 nga pasiunang uminto sa plitehan. Nga gimando sa LTFRB dihang nisulbong pag-ayong presyo sa lana pila ka buwan ang nilabay. Apan mas matinahuron sa mga lagda si Sapio. Maong nadawat dayong ilang petisyon sa Sugbuanong board member sa LTFRB nga si Atty. Manuel Iway. Kinsa nakadayeg sa ilang mga sukaranan sa P1.50 nga laslas sa plitehan sa PUJs.-o0o-
Nakasabot ko nga nagkinahanglan og kuwarta ang LTFRB. Kay gawas nga makagasto sa pagpahigayon og public hearings paghusay sa mga petisyon sa plitehan, gitahasan sang mopahamtang ug mangolekta og mga bayranan sa pag-regulate sa industriya sa transportasyon. Maglisod hinuon ko sa pagsabot nganong ang mga pasahero ug mga konsumidor nga hagbay rang naglaway sa mga benepisyo sa pagbarato sa lana apilon pa man nila og panguwarta? Di pa ba diay igo nga ang siningtan sa mga pasahero ug mga konsumidor maoy tinubdan sa dagkong suholan ug mga benepisyo sa kadagkoan ug mga kawani sa LTFRB?-o0o-
Nisamot kaaslom ang akong ginhawaan pagkabati sa pasidaan sa LTFRB nga ikiha nila ang PUJ operators nga boluntaryong molaslas sa ilang plitehan. Unsa may kalapasan nga ilang ipasangil? Nga nag-una-una ang PUJ operators paghatag og alibyo sa mga pasahero? Kanus-a man nahimong babag ang burukrasya sa pagtabang sa katawhan? Nagduda hinuon kong garbo ang tinuod nga hinungdan sa ilang hudlat. Kay kon mabuhi ang operators ug drivers sa mas ubos nga plitehan, mahimong kuwestiyonable ang ilang taripa. Ug kon mas sayon diayng magkasabot ang transport groups ug mga pasahero sa mas makiangayong plitehan, unsa pa may kapuslanan sa LTFRB? Kon papason ang ahensiya, gawas nga wa nay filing fee, di pa gyod ta kinahanglang motakilid alang sa ilang tambok nga mga suholan ug benepisyo. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com
