HULGA SA SUMILON
Dayong libkas sa martial law ni kanhi presidente Ferdinand Marcos kapin na
sa duha ka dekada ang nilabay, napugwat ang mga mangingisda sa Oslob ug
kasilinganang mga lungsod tungod sa sunodsunod nga ulbo sa dinamita sa
kadagatan sa silangang bahin sa Isla sa Sumilon. Dihang gisusi sa
kapolisan, maoy ilang natukmaan ang dagkong mga bangkang panagatan nga
gisakyan og armadong mga tawo. Dihang niabot ang Phil. Coast Guard nga
ilang gipatabang, gisugat sila sa rakrak sa gihulagway sa mga mangingisda
nga machine gun.
Sud sa duha ka adlaw nga way nanghipos ang armadong mga tawo sa mga isda
nga nanglutaw human sa ilang pagpaulbo. Human sa pangrakrak, wa nay
nangahas pagbadlong nila. Sa ikatulong adlaw, nibiya sila nga nagbilin og
higanteng baho sa kamatayon. Nga gikan sa mga isda nga nangadubok na kay wa
nila maato paghipos.
-o0o-
Sa wa pa ang bangis nga pagdinamita, dagko kaayong isda, labi nang mga
mamsa, ang nakuha bisan sa labing yano ug linghod pang mangingisda. Sud sa
pila ka buwan human sa pagpaulbo, gagmitoy na lang ang nahibiling mga isda.
Maayo na lang kay human sa pila ka tuig, nibalik ang kaabunda sa mga isda
sa Sumilon. Pero wa na gyod mobalik ang dagkong mamsa. Nahadlok ang
katiguwangan nga magpaabot na sab og laing henerasyon una hingpit nga
maulian, kon motugot man ang kinaiyahan, ang kaadunahan sa kadagatan sa
Sumilon.
Maong mga mangingisda nga akong nahinabi sa Sumilon nagkauyon nga angayng
higpitan sa munisipyo ang pagbantay sa marine sanctuary ug kasilinganang
kadagatan.
-o0o-
Ang labing sinaligang pagpangisda mao ang bubo. Hinimo sa nipis, daot ug
tag-as nga lipak sa kawayan nga gibugkosan og gagmayng bagon, ang bubo
molit-ag sa mga isda ug motanggong nila hangtod nga kuhaon kada Biyernes.
Kon di maayong panahon, ang makuha igo ra sa konsumo sa ilang pamilya. Pero
kon dagsa, gawas nga makabaligya makabuwad pa gyod para sa umaabot nga mga
semana.
Akong naabtan ang mga mangingisda nga nagsugba sa ilang kuha sa baybayon sa
Sumilon, pila ka metro gikan sa lokal ug langyawng mga turista sa Sumilon
Bluewater Island Resort (SBIR). Gihangop nilang duna nay klarong nagduma sa
isla aron di na mapasagdan nga mahugaw ug manimaho.
-o0o-
Ang labing dako nilang kahadlok mao nga duna gihapoy dagkong panagatan nga
mobutho sa Sumilon matag karon ug unya. Lipatlipaton rang mga polis, ang
mga dayo kasagaran makakuhag gatosan ka banyera sa isda nga motumbas na sa
pila ka buwang kuha sa lokal nga mga mangingisda.
Human sa mga dinamita sa martial law ug muro ami pila ka tuig ang nilabay,
daghang mosawo sa ilang pangandoy nga kapanalipdan na gyong Sumilon gikan sa
mga kaaway sa kinaiyahan. [30]
Email: leo_lastimosa@abs-cbn.com
_________________________________________________________________
Don't just search. Find. Check out the new MSN Search!
http://search.msn.com/
No comments:
Post a Comment