Ang sobrang pagsalig sa mga kemikal maoy usa sa gibasol nga mga hinungdan nga nakapahimo sa dengue nga kalibotanong hulga ug labing importanteng sakit gikan sa lamok nga nakatakod sa mga tawo sa Pilipinas ug Southeast Asia. Ang Center of Disease Control ( www.cdc.gov) sa Estados Unidos nitaho nga sa niaging 20 ka tuig, ang mga gobyerno sa biktimang mga nasud nagsalig sa ultra-low-volume insecticide space sprays batok sa lamok, nga di epektibo batok sa dengue.
Ang konsuylo mao nga di monopoliya sa mga konsehal sa Syudad sa Sugbo ang sayop nga pagtoo nga ang pagwaldas og minilyon ka pesos para sa kemikal ug mga makina maoy tubag sa pagkatap sa dengue. Ang nakapait mao nga bisan dugay na silang gitambagan di lang sa CDC kon dili hasta sa Department of Health ug bisan sa Cebu City Health Department nga di kemikal kon di pagpanlimpiyo maoy labing epektibong panagang batok sa dengue, nagpaugat lang gihapong mga konsehal sa pagpagompra sa way kapuslanang mga kemikal ug mga makina.
-o0o-
Bisan ang World Health Organization (www.who.int), nga niila sa panginahanglan pagamit sa tukmang insecticides sa mga pinuy-anan sa mga lamok nga nagda og dengue, nipasidaan nga ang ka-epektibo ini di kasaligan kay sayon ra para sa dagkong lamok ang paglupad ngadto sa laing lugar, pagpaak sa dugang mga biktima ug pagpalapad pa sa problema sa dengue, gawas nga dako ang gasto ug hasol kaayo.
Matod sa WHO ang pagbomba sa mga kemikal angayng ubanan sa makanunayong pagpaniid namatay bang mga lamok aron pagseguro nga tukma ang matang sa kemikal nga gigamit. Sa kaso sa Syudad sa Sugbo, imposible na ning matuman. Kay inay anam-anamon aron kapanid-an unsa ka-epektibo, morang gikilatan nga nangompra ang lokal nga mga opisyal og 500 ka litro sa MaxiFog (lambdacyhalothryn ang generic name), ang ikaduhang labing makahilong kemikal nga wa pa sukad masukad masuwayi pagamit sa kampanya batok sa dengue dinhi sa ato.
-o0o-
Laing nakit-an sa CDC nga buslot sa kampanya batok sa dengue mao ang paghagsa sa public health infrastracture. Matod sa CDC, ug kon may nahibilin pa silang uwaw angayng manlipaghong ini ang mga sakop sa Cebu City Council, kanunay lang gidangpan ang "crisis mentality" nga nihatag og importansiya sa pagpatuman sa emergency control methods pagtubag sa mga epidemiya, inay pagpalambo sa mga programa pagpugong sa pagkatap sa makamatay nga sakit.
Kining maong taktika naka-inutil sa pagkontrolar sa dengue kay, segun sa CDC, huyang ang surveillance sa nagkalainlaing kanasuran (apil na sa US) nga nagsalig lang sa mga taho sa mga doktor nga wa maghunahuna sa dengue sa paghiling sa ilang mga pasyente. Tungod ini, kasagaran daghan unang mangamatay ug ma-ospital sa di pa mabantayan ang epidemiya. [30]
No comments:
Post a Comment