Saturday, October 09, 2010

Arangkada of Leo Lastimosa for October 10, 2010

Bookmark and Share
        Sulbad sa blackout

    Mangagot ang bag-ang sa taga Mindanao nga makabasa ini.  Nagpadayon ang ilang inadlaw nga blackouts di tungod sa kanihit sa kuryente.  Kon dili tungod kay, segun pa sa Sugbuanong Energy Secretary Rene Almendras, di magamit ang sobra pa untang suplay.  Tinuod na.  Dunay 200 megawatts nga sobra pa untang itapak sa kakuwang sa kuryente sa Mindanao.  Apan di mahimong gamiton.
    Matod ni Almendras managsama silang Presidente Noynoy Aquino nga nakugang pagkahibawo sa anomaliya.  Apan gipasidan-an sila sa mga abogado sa Malakanyang nga mangapriso sila kon ipamugos nga gamiton ang sobrang kuryente.  Kay di mahimong yatakan ang kontrata nga ang 200 megawatts di mahimong gamiton kon way dagkong planta sa Mindanao nga mopalyar.

-o0o-

    Ang blackouts sa Sugbo sukad niadtong Martes di tungod sa sobrang suplay sa kuryente nga wa magamit.  Kon dili tungod sa nagdungan-dungan nga pagkapawong sa mga planta sa kuryente sa Sugbo ug Kabisay-an:
  • Nipalyar ang mga planta sa Cebu Energy Development Corporation (CEDC) sa Toledo City human sa pagkaputol sa Naga-Sigpit transmission line sa National Grid Corporation of the Philippines (NGCP);
  • Ang Thermal Plant 1 sa Naga City nadaot niadtong Lunes samtang ang Thermal Plant 2 giayo pa;
  • Ang Mahanagdong Power Plant sa Leyte padayong giayo sud na sa pipila ka buwan; ug
  • Ang Palinpinon Geothermal Plant 2 sa Negros Oriental padayon pa sang giayo.

-o0o-

    Ang 200 megawatts nga wa magamit sa Mindanao iya sa Aboitiz Power (AP).  Nga maoy nakapalit sa duha ka power barges gikan sa kagamhanan.  Ang kontrata ang AP uban sa NGCP nga gamiton lang ang ilang suplay isip reserba maoy nakagapos sa Malakanyang.
    Apan ang hinungdan nganong di mogamit ang NGCP sa 200 megawatts sa AP matag adlaw mao ang kataas sa presyo--kaupat pil-on ang naandang presyo sa kuryente sa Mindanao.  Maong bisan ang tanyag ni Almendras nga tabangan nilang mga kooperatiba nga mokontrata sa AP di kaayo madanihon.

-o0o-

    Mas malungtarung sulbad sa kanihit sa kuryente sa Sugbo ug Kabisay-an mao ang gitakdang pagpalihok sunod buwan sa WESM (Wholesale Electricity Spot Market).  Nga makapasayon sa pagpalit sa sobrang suplay sa kuryente, sama sa 200 megawatts sa AP, sa nagkinahanglan nga mga konsumidor.  Mahimong mosaka o moubos ang presyo, agad sa suplay ug demanda, apan gipaabot nga kalikayan nang blackouts.
    Nagige og kauswag ang pagsugod sa WESM sa Sugbo ug Kabisay-an tungod sa kaapiki sa suplay.  Kay mosaka lang ang bayranan sa mga konsumidor ug di hingpit nga kapahimuslan ang kaayuhan sa WESM.  Nga gimando sa Epira (Electric Power Industry Reform Act) niadto pang 2001.  Duna hinuoy sukaranan ang panagana sa kagamhanan.  Karon pa lang duna nay mga pasangil sa maniobra sa presyo sa kuryente sa WESM sa Luzon.  [30]  leo_lastimosa@abs-cbn.com

No comments: