Arangkada for May 1, 2007

BANTAY LANG SILA

Atubangan sa kahadlok sa nagpakabanang mga Sugbuanon nga mapahilom na sa kahawod ni Gobernador Gwen Garcia ug sa iyang pamilya ang Visayas Ombudsman ug ang mga kahugpongan nga naningil sa matinud-anong subay sa gasto sa pagtukod sa Cebu International Convention Center, dunay pipila ka makadasig nga mga tilimad-on nga ang Malakanyang mahimong di mobaraw sa makiangayong pakisusi sa gipasangil nga kahiwian sa CICC:

· Nangiyugpos lang ang palasyo sa pagkasuspenso sa mga alyado sa administrasyon sa overpricing sa decorative ug street lamps nga gigamit sa niaging 12 ^th Asean Summit; ug

· Ang wa pagpakita ni Pres. Arroyo sa rally sa Team Unity sud sa Mandaue City Sports Complex, nga gidan-agan sa mahalong mga suga sa summit, gihulagway sa usa ka tinubdan nga pagpalayo sa presidente gikan sa eskandalo (si Mandaue City Councilor Carlo Fortuna nitataw hinuon nga naglain lang ang ginhawaan sa presidente).

-o0o-

Kon si Gobernador Garcia maoy pabut-on, pinasikad sa iyang mga lakang sa niaging mga adlaw, maklaro nga mao ni ang gusto niyang mahitabo sa kontrobersiya sa CICC:

· Unya na maka-komentaryo ang Sugbuanong mga magbubuhis, labi nang iyang giisip nga iresponsableng mga sakop sa media ug ubang hut-ong sa katilingban, kon mahuman nang iyang gisaad nga accounting karong Huwebes;

· Siya ray nahibawo, ug busa siya ray magbuot, unsay makiangayon nga komentaryo, kay way arang niya kinsay sunod niyang ikiha, unsay mga kasong iyang ipasaka ug asang korteha niya isang-at ang iyang mga demanda;

· May katungod siya sa pagpili, ug busa siya ra say magbuot, kinsay mo-imbestigar sa mga pasangil sa kahiwian batok niya ug unsa kapaspas ang dagan sa imbestigasyon, kon mahimo unya na lihukon ang tanang kaso human sa eleksiyon sa Mayo 14; ug

· Kon manubag ang mga imbestigador sa mga pangutana sa media, labi na kon moingon nga "Nakabantay na sila," bantay lang sila sa iyang dako ug lapad nga gahom kay mahimo niya silang pahilumon ug ipaubos pa gyod sa preventive suspension.

-o0o-

Niang mosunod nga mahinungdanong mga leksiyon nga angayng makat-onan sa tanang hingtungdan ning mga eskandalo sa summit:

· Sa sunod higayon, di na nato gamiton ang "Gugma sa Usa ug Nagkahiusang Sugbo" pag-awhag sa mga Sugbuanon paglingiw sa napanid-ang kahiwian sa pagpatuman sa binilyon ka pesos nga mga proyekto sa kagamhanan;

· Ang lokal nga mga opisyal di na magpataka og pirma sa program of works and estimate (POWE) bahala nag hudlaton sa ilang kadagkoan o baiiran og kadugo sa mga politiko;

· Ang Visayas Ombudsman mopugong dayon sa pagbayad sa anomalusong mga proyekto sa way daghang sulti atubangan sa mga sakop sa media; ug

· Kon di kang kaharung og binaboy nga kasaba, ayaw na lang patugatuga pagpangayog subay giunsa paggasto ang imong buhis. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 22, 2007

GIILOG ANG BAYBAYON

Sulpa Island, Lapulapu City – Pagdanga-danga pa lang sa among bangka ning gamayng isla nga nahimutang sa tumoy sa mas dakong isla sa Sta. Rosa (kanhi Olango), giwara-warahan na mi sa mga tigbantay ug gipaninglan og tag P50 matag usa. Dihang ilang nakita nga di mi langyawng mga turista, gipaubos nila ang bayad ngadto sa P25. Dihang among giingnan nga duha ra namo ka kauban ang manganaog aron magsugba sa among bawon nga isda ug karneng baboy, giabog mi nila ug giingnan nga nakababag ang among bangka sa ubang mga turista (mas maayo kon langyaw, nga mobayad sa ilang gipaningil sa way daghang bagulbol).

Ang among gihimo mao ra ang pagliwag og dyutay sa among bangka ug nidunggo sa pikas nga bahin sa Sulpa, way bas, way mga payag-payag nga kapasilongan, way mga tawo nga nagbantay ug, labaw sa tanan, way bayad.

-o0o-

Ikaduha na ni nakong kaligo sa Sulpa. Sa Mayo sa niaging tuig, nangaligo sab mi dinhi. Nakabentaha mi niadto kay ang mga nanimon sa among bangka nidiretso paghatod namo ning libre nga luna. Gipasidan-an na sab hinuon mi nila nga ang pikas nga bahin, nga maoy mas nindot nga tampi sa isla, di na libre.

Puwerteng lingawa nako og sawom sa bugnaw ug tin-aw nga dagat. Nga dakong hupay gikan sa pila na ka semana nga kaigang, kaalimuot ug pagdunsingot tungod sa naglingiting nga kainit sa kinapusoran sa dakbayan. Naibanan hinuong akong katagbaw human sa pila ka oras, sa paghatag nakog dugo sa Regional Blood Council (RBC) sa Department of Health (DOH 7) nga maoy nagduma sa among Kapamilya Bloodletting sa Gaisano Mactan, dihang giingnan kong Ferdinand Mañus, usa sa bag-ong mga sakop sa DYAB Radyo Patrol, nga ang Sulpa maoy kinaham nga labayanan sa mga mangingisda sa ilang hugaw.

-o0o-

Gawas sa nabaniog nang kahugaw sa atong kadagatan, di ba tukma nang panahon nga atimanon sa hingtungdang mga buhatan sa kagamhanan ang mas dakong kahiwian: Ang pagtak-op sa atong kabaybayonan ug mga isla gikan sa kabos nga mga mangingisda ug ubang kasarangang mga molupyo?

Gisuwayan ni kanhi gobernador, karon kandidato pagka kongresista sa ika-unom nga distrito, Vicente "Tingting" dela Serna, pagbungkag ang mga koral sa pribadong beach resorts sa Mactan ug ubang bahin sa Sugbo. Apan nahibaw-an niya nga ang gahom ila sa mga mayor, nga mao ra say nagtugot sa binuang. Sa iyang bahin, si Provincial Board Member Agnes Magpale, pangu sa Tourism Committee, niangkon nga uwahi nang tanan kay natukod nang konkretong mga istruktura.

Uban ang dakong pagtamod nilang dela Serna ug Magpaleleol, mapaubsanon kong mosugyot nga di mabahaw ang pagpatuman sa balaod ug nga di inutil ang kagamhanan sa pakigkonsabo sa pila ka mga opisyal sa mga nangilog sa atong mga isla ug kabaybayonan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
You received this message because you are subscribed to the Google Groups "Leo Lastimosa Briefs" group.
To post to this group, send email to leobri@googlegroups.com
To unsubscribe from this group, send email to leobri-unsubscribe@googlegroups.com
For more options, visit this group at http://groups.google.com/group/leobri?hl=en
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---

Arangkada for April 21, 2007

GIISNAB ANG OMBUDSMAN

Ang Bayan Muna pormal nga niawhag ni Gobernador Gwen Garcia paghatag og kuwentada sa makalilisang niya nga gasto sa Cebu International Convention Center (CICC) niadto pang Pebrero. Apan hangtod karon, duha ka buwan na human sa ilang awhag, padayon silang gibungul-bungolan sa gobernadora. Maong napugos ang Bayan Muna pagdangop sa Visayas Ombudsman aron apurahon si Garcia sa iyang obligasyon pagpatin-aw giunsa niya paggasto ang dakong pundo nga bunga sa singot ug dugo sa Sugbuanong mga magbubuhis.

Ang Ombudsman mismo, pila ka semana nang nilabay, nimando sa lokal nga mga opisyal, apil nang Gobernador Garcia, pag-liquidate sa ilang mga gasto sa 12^th Asean Summit niadtong Enero. Hangtod sa akong pagsuwat ini, si Cebu City Mayor Tomas Osmena ray nakatuman sa sugo. Pasagdan ba lang sa Ombudsman nga bugalbugalan lang nilang Garcia ug kaubanan ang ilang kamandoan?

-o0o-

Ang Bayan Muna di kapasanginlan nga nikabayo lang sa kontrobersiya sa decorative ug street lamps ug gusto lang molumpong sa CICC sa dagkong mga eskandalo sa summit. Kay silay labing unang niawhag sa Kongreso paglusad og pormal nga imbestigasyon sa gikuwestiyon nga mga transaksiyon, nga gibanabanang gipabahaan og P2 bilyones nga pundo, sa summit. Apan way naminaw sa awhag, salamat sa suod nga alyansa nilang Gobernador Garcia ug sa mga kongresista sa Sugbo nga labihan katak-om hangtod karon sa nangalisbo nga mga eskandalo.

Ang awhag sa Bayan Muna giluwatan human gyod niulbo ang eskandalo sa deco lamps sa lokal nga media, apan sa wa pay napasakang kaso ug sa wa pa makasugod ang imbestigasyon sa Ombudsman mahitungod sa gikahadlokang labing mahalong mga suga sa kadalanan sa tibuok kalibotan, sa wa pa masuspenso silang Mandaue City Mayor Teddy Ouano ug Lapulapu City Mayor Arturo Radaza ug sa wa pa mopasaka sa iyang labing uwahing kaso si Crisologo Saavedra nga pormal nang namasangil nga overpriced ang CICC.

-o0o-

Hinaot nga ang kasibaw sa mga pagsaway nga nahiagoman sa Kapitolyo tungod sa kalangay sa kuwentada sa mga gasto sa CICC makapapugwat ni Gobernador Garcia sa kamatuoran nga samtang makapangangkon na nga siyay labing gamhanang lider sa Sugbo karon, labaw na ni bisan kinsa sa mga Osmena nga maoy mga hawod nilang mga amo sa politika niadto, kinahanglan gihapon siyang moduko sa kabubut-on sa mga Sugbuanon. Nga, kon simbako nakalimot siya, maoy tinuod niyang mga agawon.

Ug hinaot nga makaamgo sab si Garcia nga kining gahong nga iyang nahimutangan di binuhatan sa iyang politikanhong mga kaatbang ni sa di niya mahudlat nga mga sakop sa media ug ubang nagpakabanang hut-ong sa katilingban. Nahitabo ni kay si Garcia nituo sa iyang kaugalingong propaganda, ug hinaot kasamtangan lang kining maong kahimtang, nga matuman ang bisan unsa niyang gusto ug mahudlat si bisan kinsang mangahas pagbabag sa iyang mga tinguha. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 20, 2007

BUGKOS SA PANUMPA

Atubangan sa dakong panginahanglan sa dugo dinhi sa Sugbo ug ubang bahin sa nasud, ang DYAB Abante Bisaya ug ang ABS-CBN Cebu sa makausa pa mopasiugda na sab og Kapamilya Bloodletting karong tibuok adlawng Sabado, Abril 21. Nahurut-hurot nang daan ang suplay sa dugo sa Sugbo sa niaging pipila ka adlaw tungod sa kadaghan sa mga nagkinahanglan nga mga biktima sa krimen, aksidente ug mga balatian, gisamotan pa gyod sa kalit nga pagsulbong sa panginahanglan sa dugo sa Mindanao.

Nagpakitabang ang kadagkoan sa Armadong Kusog dinhi sa Sugbo ug sa kaulohan tungod sa kadaghan sa mga naangol ug nagkinahanglan og dugo sa nagpadayong panagsangka tali sa kasundalohan ug mga rebelde sa Kasadpang Mindanao. Matod ni Cheryl Fuentes sa Philippine National Red Cross (PNRC) dinalian kaayo ang panginahanglan sa dugo nga ang makuha nga dugo karong Sabado ipada dayon nila sa Zamboanga inigka Lunes.

-o0o-

Ang matag tulo ka buwan nga kalihokan naglaom nga makakuha og mas daghang dugo kay sa kapin sa 600 ka bags nga nakuha niadtong giisip nga labing duguong adlaw sa Sugbo sa Enero. Nadugangan ang shopping malls nga nipagamit sa ilang mga luna ug ang kahugpongan nga motabang pag-atiman sa blood donors:

• SM City Cebu, sa 2^nd floor, duol sa LTO, nga ubos sa pagduma sa Regional Blood Coordinating Council (RBCC);

• Emall, sa taxi stand sa Natalio Bacalso Ave., nga dumalahon sa Cebu City Medical Center (CCMC);

• JY Square Mall, Salinas Drive, sa 3^rd floor, uban sa PNRC;

• Gaisano Mactan, ground floor, duol sa Jollibee, nga ubos sa pagduma sa Regional Blood Center (RBC) sa Department of Health; ug

• Gaisano Fiesta Mall, Tabunok, Talisay City, sa 2^nd floor, nga dumalahon sa Cebu Doctors' Hospital ug South General Hospital.

Magkita ta karong Sabado ug maghiusa sa paghatag sa gasa sa kinabuhi. Daghang salamat daan.

-o0o-

Kasulatan, Bugkos sa Panumpa: Mao ni ang labing bag-ong proyekto nga pasiugdahan sa KBP Cebu Chapter ubos sa liderato ni Chairman Edward Abad. Dapiton ang tanang kandidato pagka gobernador, kongresista ug mayor sa lima ka dakbayan ug 47 ka kalungsoran sa Sugbo aron mopirma sa ilang tagsa-tagsa ka plataporma. Gipanghinaot nga motambong ang kinabag-an, kon di man ang tanan, kay ang kalihokan nga himuon usa ka semana sa di pang eleksiyon sa Mayo 14, gikatakdang isibya nga buhi sa tanang sibyaanan sa Sugbo nga sakop sa KBP.

Ang mga plataporma nga pirmahan sa matag kandidato tipigan sa KBP ug gamiton sa pagsukod sa kamatinud-anon sa mga makalingkod sa katungdanan human sa eleksiyon. Dason sa radio ug TV plugs nga nisuway pagpukaw sa mga botante, ang KBP mosuway sab pagdasig sa mga politiko nga magmatinud-anon sa ilang mga saad sa kampanya. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 19, 2007

KUWENTADA, DI KIHA

Inay managinot pagkiha og libelo sa usa ka kabos ug way ikasukol nga maglilindog, mangahas ko pagsugyot ni Gobernador Gwen Garcia paghimo sa mosunod nga mas mapuslanong mga lakang:

· Paghatag sa labing daling panahon og matinud-anong subay sa makalilisang nga gasto sa pagtukod sa Cebu International Convention Center (CICC);

· Pagpatin-aw sa pangangkon sa iyang pinalabing arkitekto, Manuel Guanzon, nga iyang gihilabtan ang sangpotanan sa subasta sa nagkalainlaing mga transaksiyon sa CICC;

· Pagpatin-aw sa laing pangangkon ni Guanzon, atol sa ilang panagsulti ni Kontraktor Crisologo Saavedra sa "Arangkada" sa DYAB Abante Bisaya niadtong Martes sa buntag, nga mahimong niabot na og P650 milyones ang aktuwal nga naggasto sa CICC;

-o0o-

· Pagpatin-aw sa lain pa gyong sulti ni Guanzon nga gi-apura ni Garcia ang kadagkoan sa Kapitolyo, atol sa gipatawag niyang tigom tulo ka semana nang nilabay, paghatag og pasiunang bayad sa mga kontraktor sa CICC bisan wa pa hingpit nga magkauyon ang naningil nga mga kontraktor, ang project monitoring office (PMO) ug ang Provincial Engineer's Office;

· Pagtubag sa pasangil ni Saavedra nga wa pa mabayri ang mga kontraktor kay nahurot nang P515 milyones nga gigahin sa Provincial Board ug nga ang kinatibuk-ang gasto mahimong moabot og dul-an sa P1 bilyon;

· Pagtubag sa pasangil nga iya ra sang kadugo ang nakadaog sa usa sa labing dakong kontrata pagsuplay og kahimanan sa CICC;

· Pagpasabot nganong mahal ra kaayong CICC kon itandi sa ubang susamang buildings, labi na sa gihulagway nga "world-class" nga Ilocos Norte and Convention Center sa Balacad, Laoag City nga gigastohan lang og P475 milyones nga pahuwam gikan sa Development Bank of the Philippines (DBP);

-o0o-

· Pagtul-id sa gibutyag ni Provincial Accountant Marieto Ypil nga, sukwahi sa pasalig sa gobernadora nga giandam nang mga dokumento sa pagtukod sa CICC, wa pa siyang kadawat og bisan unsang kamandoan paghimo og accounting sa gasto sa CICC; ug

· Paghatag sa labing daling panahon og matinud-anong subay sa mas dakong gasto sa pagtukod og kadalanan sa kalungsoran sa Sugbo (nga segun pang The Freeman Columnist Cherry Piquero-Ballescas, nga gikasab-an ni Garcia atubangan sa publiko dihang nangayo sab og accounting niadtong Oktubre sa niaging tuig, gisaad sa gobernadora unom na ka buwan ang nilabay).

-o0o-

Sa makausa pa, mangahas ko paghatag og tip ni Gobernador Garcia: Ang labing epektibong paagi pagpahilom sa sibaw na kaayong awhag sa kuwentada sa CICC mao ang paghatag sa labing daling panahon sa matinud-anong kuwentada.

Ug, kataposan na lang gyod, mangahas ko pagtanyag sa gobernadora: Kon mahatag na niyang matinud-anong subay sa gasto, mapaubsanon kong motabang pagpangampanya aron nga di hingpit mapilde ang CICC.

(Kinahanglan sab hinuong mosaad siya pagposas sa mga responsable kon, simbako layo ra to, may nakakuwarta gyod sa proyekto.) [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 18, 2007

POSAS SI GWEN?

Unsa may imong buhaton kon mag-abot sa imong atubangan silang Architect Manuel Guanzon, ang nagpailang usa sa labing maayong arkitekto sa atong nasud, ug si Crisologo Saavedra, ang usa sa labing mabulukon nga whistleblowers sa atong panahon? Pasagdan nimo sila ug hatagan sa tanang higayon nga magkabayloay sa ilang mga panghunahuna mahitungod sa usa sa labing kontrobersiyal nga proyekto sa niaging 12^th Asean Summit, ang Cebu International Convention Center (CICC).

Nga maoy akong gihimo gihimo dihang nag-abot silang Guanzon ug Saavedra sa "Arangkada" sa DYAB Abante Bisaya gahapon sa buntag. Nanawag namo sa telepono si Saavedra (tungod sa mga hulga batok sa iyang kinabuhi human nasuspenso ang mga opisyal nga gilambigit sa giingong overpricing sa decorative ug street lamps, wa na siya mokumpiyansa sa among sibyaanan). Ug among gitawgan ug nisugot nga makig-istorya ni Saavedra si Guanzon.

Wa ko masayop. Tungod sa ilang panag-abot, daghang nahibaw-an ang Sugbuanong mga magbubuhis sa hangtod karon tinagoang mga transaksiyon sa dugay nang nahuman nga CICC.

-o0o-

Gihagit ni Guanzon si Saavedra sa pagpanalipod sa iyang banabana nga P17,000 ray naggasto sa matag usa sa 27,000 square meters nga floor area sa CICC. Nipasangil siya nga iresponsable ang gihimo ni Saavedra kay wa siyang kakita sa plano ug wa apila pagkuwenta ang elevator, escalator ug ubang modernong kahimanan sa CICC.

Si Saavedra nibarug sa iyang subay. Matod niya ang P515 milyones nga gahin sa Kapitolyo nagpasabot nga P19,000 ang naggasto sa matag metro cuadrado sa CICC. Kon tinuoray ang Kapitolyo nga nanalipod sa interes sa mga Sugbuanon, matod ni Saavedra, P17,000 matag metro cuadrado ra unta ang gitanyag nga floor price.

Apan si Guanzon niingon nga mas dako kay sa P515 milyones nga gahin sa Cebu Provincial Board ang aktuwal nga gasto sa CICC. Gani, kon pasikaran ang iyang orihinal nga desinyo, kinahanglang moggasto ang Kapitolyo og P28,000 matag metro cuadrado, o P756 milyones sa kinatibuk-ang proyekto.

-o0o-

Apan ang labing mahinungdanong argumento ni Saavedra wa magsentro sa presyo. Matod niya ilegal ang gihimo ni Gobernador Gwen Garcia sa pagpikas-pikas sa mga transaksiyon pagtukod sa CICC ngadto sa buwag ug nagkalainlaing mga kontrata. Gibisto ni Saavedra nga gawas sa pagtukod sa super structure, nga gigahinan lang og P100 milyones, sabutsabot na lay gipasikaran ni Garcia sa paghatag sa nahibiling kapin sa P400 milyones nga mga kontrata.

Nga giangkon ni Guanzon. Matod niya siyam ka mga kontraktor ang nagtinabangay sa paghuman sa CICC. Giangkon sab niya nga nanghilabot si Garcia sa sangpotanan sa mga subasta aron makabarato pa gyod sa nidaog nga mga kontraktor.

Gipasidunggan ni Guanzon si Garcia nga bayani. Apan nipasidaan si Saavedra nga ang kasayuran nga gibutyag ni Guanzon mosangpot sa pagposas sa gobernadora. [30[ leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 17, 2007

DUPA SA AMAHAN

Wa mahinayon ang labing una untang panag-abot sa publiko sa tanang kandidato pagka mayor ug pagka bise mayor sa Dakbayan sa Mandaue. Ang wa pagtunga nilang Konsehal Jonas Cortes ug Glenn Bercede, mga kandidato pagka mayor ug pagka bise mayor sa Team Honesty, nga pulos nisanong sa among pagdapit ug namalibad gahapon na sa buntag, nakamugna og dakong haw-ang sa Kulokabildo.Com sa DYAB Abante Bisaya ug Sky Cable matag Lunes sa buntag sa Ayala Activity Center.

Wa hinuon hingpit nga mapakyas ang kalihokan tungod sa pagtambong sa tulo ka mga kandidato pagka mayor, silang Acting Mayor Ading Seno, Jonkie Ouano sa Power Team 4 ug Atty. Magno Dionson sa Bando Mandaue-Anak Bisaya, sa running mate ni Jonkie nga si Konsehal Carlo Fortuna ug sa pipila ka kandidato pagka konsehal. Nitambong sab ug maisugong nipasidaan sa tanang kandidato nga langkaton nang tanan nilang ilegal nga campaign materials sa mosunod nga pipila ka adlaw ang Mandaue City Election Officer, Atty. Ferdinand Gujilde.

-o0o-

Niulbo ang tensiyon atol sa usa ug tunga ka takna nga tulomanon dihang si Urban Poor Leader Edward Ligas, nga aktibong nangampanya alang ni Cortes, maisugong nangutana ni Jonkie mahitungod sa lapad nga pangilkil sa mga magpapatigayon ug ubang mga pangurakot nga gipasangil batok sa iyang amahan nga si Teddy, sa ilang pagpanag-iya sa mga prangkisa sa Jollibee, sa giingong pagpanghasi sa mga kabos nga Mandauehanon ug ilang politikanhong mga kaatbang ug ubang mga pangabuso sa gahom.

Sa iyang kredito, si Jonkie kalma nga nitubag sa mga pasangil batok sa iyang pamilya:

· Wa pa kapamatud-i ang mga pasangil batok sa iyang amahan, sama nga way bisan usa ka dako sa Mandaue nga naggasto sa giingong overprices nga decorative ug street lamps nga gigamit sa 12 ^th Asean Summit; ug

· Ang Jollibee sa Bogo ug Carcar gipanag-iya sa iyang bayaw nga si Jojo Dizon ug kaubanan ug di tinuod nga silay nanag-iya sa Jollibee sa Vietnam ug Singapore.

-o0o-

Ang labing nakapalingaw sa mga nanambong mao si Seno. Kinsa way pupanagana nga niangkon og responsibilidad sa tanang mga programa sa administrasyong Ouano nga napahimuslan sa mga Mandauehanon apan nipahid sa tanang tulobagon sa nabulilyasong mga proyekto ngadto sa nasuspenso nga mayor. Nakaiskor hinuon si Seno dihang nisaad siya nga, lahi ni Jonkie nga nisaad paghimong "world class" sa Mandaue, unahon niya paghaw-as ang kinabag-an sa mga Mandauehanon gikan sa ilang kalisod.

Si Dionson sa iyang bahin nagdumili pagdawat sa pasangil nga tungod sa hinog niyang pangedaron (84), nalansang siya sa kagahapon ug di nang katugkad sa bag-ong mga panginahanglan sa mga Mandauehanon. Nipasabot si Dionson nga ang panginahanglan pagbanhaw sa kaligdong ug katarung sa pamunoan sa Mandaue wa moila og panahon ni panuigon. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 16, 2007

SINGIL SA CICC

Tungod sa nagkapupos na nga pailob sa Sugbuanong mga magbubuhis, mahimong pahamtangan na nila og kinutoban ang likaylikay, hikuhiko ug pagtak-om nilang Gobernador Gwen Garcia ug ubang opisyal sa Kapitolyo mahitungod sa nalangay na nga subay sa makalilisang nga gasto sa Cebu International Convention Center (CICC). Tungod sa taas nang lugway nga ilang gihatag, ang katawhan di na kapugngan nga maningil, ug mas maisugon na ning higayona kay sa niadto nga gibungulbungolan ug gilipatlipat lang sila, diin padung ang buhis nga bunga sa ilang kahago ug pagtukaw.

Maong mapugos silang Garcia ug kaubanan, sa gusto nila o sa dili, pagtuman sa dugay na nilang gisaad, ug mas dugay nang gipangayo, nga kuwentada. Karon na. Di unya sa liwas na sa piniliay sa Mayo 14. O kon kanus-a sila ganahan nga mopasabot giunsa paggasto ang higanteng kantidad nga di ila. Ang pag-ulbo sa eskandalo sa papating nga overpricing sa decorative ug street lamps sa 12^th Asean Summit maoy nakabisto sa kataphaw sa lusot sa mga kurakot nga igo nang pasidunggan nato sila sa kalamposan sa summit ug di na lang pangitaan sa ilang obligasyon paghimog kuwentada.

-o0o-

Gawas sa gidudahan nga pag-usik-usik sa buhis sa mga Sugbuanon, ang CICC magsilbing bantayog sa pagpabaya ug panagkonsabo sa kadagkoan sa Kapitolyo aron lang makapatuyang silang Garcia ug kaubanan pagpanghambog nga, bisan taliwa sa katimawa sa sa atong katawhan ug sa napasagdan nga nagbuntaog nilang mas dinaliang mga panginahanglan, makahimo ang atong mga tagduma pagwaldaswaldas atubangan sa langyaw natong mga dinapit.

Ang oposisyon nga mga sakop sa Cebu Provincial Board nipadaplin sa ilang pagsupak ug nakig-uban sa pagkarakara paggahin sa kapin sa tunga sa bilyon ka pesos. Bisan ang mga sakop sa media giawhag sa pagpakahilom ug paghunong pagsaway sa pagtukod sa CICC ug sa pagpatuman sa uban pang mga proyekto sa summit. Ug ang pipila nga wa mosanong sa lapad nga kampanya sa pagtak-om gihudlat sa pasangil nga gawas nga wa sila mahigugma sa Sugbo, nisabotahe pa gyod sa talagsaong kahigayonan pagpasundayag sa labing luho nga dagway sa mga Sugbuanon ngadto sa tibuok kalibotan.

Kining tanan gitumong aron lang makapatuyang silang Garcia ug kaubanan sa naghitinghiting nilang kahigal sa pagpaggawal nga matuman nila bisan unsay ilang gusto, bahala nag naglaway nga nagtan-aw ang gipanggutom nga kinabag-an nga maoy tinuod nga mga tag-iya sa kuwartang ilang giusikan.

-o0o-

Human ta nila pahiloma ug pakiyugposa, unsay nahitabo? Nalutsan ta sa minilyon ka pesos nga anomaliya sa mga suga ug sa uban pang mga proyekto nga hangtod karon wa pa matarung sa pagsusi, salamat sa padayong pagtago nilang Garcia ug ubang mga tigpasiugda sa mahinungdanong mga dokumento.

Makiangayon man lang tingali nga bisan uwahi na magpakabana, mobarug ug maningil ta. Ug di na ta nila ma-unya-unya pa. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 15, 2007

BUKAS NGA PINILIAY

Kon matuman ang kabubut-on sa mga opisyal sa Commission on Elections (Comelec) sa Sugbo ug sa Central Visayas, ang umaabot nga eleksiyon sa Mayo 14 mamahimong labing bukas nga piniliay sa kasaysayan. Sa iyang pakig-atubang sa mga sakop sa ABS-CBN News sa niaging gabii, si Atty. Lionel Castillano, ang bag-ong Cebu Provincial Election Supervisor, nipasalig nga di lang kay hingpit nga buksan ang mga presinto ngadto sa mga sakop sa media, hingpit pa gyong buksan ngadto sa publiko, pinaagi sa kahimanan sa media, ang mas kontrobersiyal nga iskutenyo sa lokal nga board of canvassers.

Matod ni Castillano mao ni ang nasabotan sa lokal nga mga opisyal sa Comelec nga gipangulohan sa ilang regional director nga si Rey Rene Boac. Nipasabot siya nga kabahin ni sa ilang determinadong paningkamot pagkuha pagbalik sa pagsalig sa kinabag-an sa katawhan human sila nanghilam-os sa labihang kauwaw sa pag-ulbo sa Hello Garci scandal.

-o0o-

Ang tanang mga sakop sa media nga may accreditation sa Comelec gawasnon nga makasud sa mga presinto atol sa piliay, sama nga abli ang presinto alang sa ubang nagpakabana nga mga botante atol sa pagbasa na sa mga balota. Ang presensiya sa mga sakop sa media sud sa mga presinto gipanghinaot nga makatabang pagpanalipod sa mga magtutudlo nga mga sakop sa board of election inspectors, nga maoy dat-ogan sa labing bug-at ug kuti nga mga gimbuhaton sukad pa sa tungang gabii sa Mayo 14, gikan sa pagpanental ug pagpanghasi sa mga politiko.

Kon makasustiner ang mga sakop sa media pagbantay sa mga presinto, ilang mapahibawo sa labing daling panahon ngadto sa labing dagkong mga opisyal sa Comelec sa labing dinaliang mga suliran ug mga panginahanglan sa mga botante. Ang sayong pagkahusay sa mga panagsungi makatampo og dako sa pagpatunhay sa kahapsay sa piniliay.

-o0o-

Ang mga paningkamot pagbukas sa eleksiyon di hinuon monopoliya sa lokal nga mga opisyal. Ang nasudnong Comelec duna karoy tulo ka websites ug web logs nga nagmantala sa mga resolusyon sa Comelec en banc nga gipangulohan ni Comelec Chairman Benjamin Abalos.

Makahimo na si bisan kinsa pagpakisayod sa labing bag-ong Comelec resolutions. Mas una pa ganing makahibawo ang mga sakop sa media ug mga botante kay nilang Boac, Castillano ug kaubanan. Lahi niadto nga election officers ray may kopya sa resolutions ug pipila ra ka politiko ang gihatagan og kopya, usahay pinasikad sa gidak-on sa bayad.

-o0o-

Apan di iya lang sa Comelec ang obligasyon sa pagpatigbabaw sa kaligdong sa eleksiyon. Ang mga botante maoy mopili sa sunod nga makalingkod sa labing gamhanang mga katungdanan.

Kon ang mga botante mismo manalipod na sa kabalaanon sa ilang katungod pagpili, mahimong madasig na silang Castillano ug daghan pang uban nga sama niya wa na mobotar sa niaging mga eleksiyon sa pagsud pagbalik sa gitalikdan nilang mga presinto. [30]

Of with many patented features glass options? Quality innovation but value as well can make difference! Series doublehung casement slider awning, bay.

Asked order status operation. Beauty durability health comfort.

Storm we are the industry leader in. Precision patio sunview vinyl door, thermal glide. Many patented features glass options stand, alone. The industry leader in of, with.

Doors entry millwork solutions inc precision, patio! Status operation and warranty select one series doublehung casement.

Industry leader in, of with. Security energy savings home about us.

Awning bay bow trimline eclipse.

Barrington garden doors entry millwork.

Status, operation and warranty select one series doublehung casement. Softlite imperial barrington garden, doors. Make, difference, beauty durability? Millwork solutions inc precision patio sunview vinyl door! Solutions inc precision patio sunview vinyl.

 

 

 

Arangkada for April 14, 2007

PAUGAT NI GWEN

Nakabantay ba mo sa dakong kausaban ni Gobernador Gwen Garcia? Ang naandan niyang kasabaan kalit lang nga napawong.

Sa iyang pagpangunay pagduma sa paghingpit sa Cebu International Convention Center (CICC), atubangan sa lapad nga pagduda nga di ni mahuman alang sa niaging 12 ^th Asean Summit, iya ang tanang yawyaw; gawas nga iyang gibinaboy og kasaba ang mga sakop sa media nga nanaway sa CICC pinaagi sa pagpasangil nila nga mga "anti-Cebu," ang makaluluoyng mga trabahante wa sab pasayloa sa kala' sa iyang dila, maoy hinungdan nga puwerte niyang pagawa tungod sa binuntagay nga paggahot ug pagpanginsulto ginamit ang megaphone.

Apan human nabisto ang makalilisang nga overpricing sa decorative ug street lamps, si Garcia wa nay ek. Kon di nang kalikay sa mga pangutana sa mga sakop sa media, modayon siya og dangop sa mga pamahayag nga wa didto, wa dinhi. Wa pa gyod siyang kaluwat og bisan usa na lang ka sulti nga nagsaway, bisan wa na lang unta apili sa iyang naandang makapaulbo-sa-kaspa nga sapot, sa usa sa labing nangalisbong kahiwian sa atong panahon.

-o0o-

Daghang nagduda nga ang kalit nga pagtu'n ni Garcia sa iyang dila di lang tungod sa kalambigitan sa iyang labing pinanga nga alyado sa politika, si kanhi Mandaue City Mayor Teddy Ouano. Kay kon matinud-anon pa sa pagtabang ni Ouano, gigamit unta ni Garcia ang iyang politikanhong puhonan aron pagkumbinser sa Malakanyang paglangay lang una sa preventive suspension ni Ouano. Nganong human niya gakus-gakosa si Ouano sa ilang paghudyaka atubangan sa CICC, si Garcia niisip na mang Ouano nga morang sanglahon nga iyang gipalay-an pag-ayo?

Nagsugod na bang paningkamot ni Garcia pagluwas sa iyang kaugalingon? May sukaranan ang iyang kahadlok nga kon di siya magmatngon mahimong ang kasibaw sa awhag sa mga Sugbuanon sa pagsusi giunsa paggasto ang gibanabanang P2 bilyones nga gipabaha dinhi sa Sugbo sa niaging summit mosangko sa iyang tugkaran sa Kapitolyo.

-o0o-

Mahimong natambagan lang si Garcia nga ang padayong pagbuka sa iyang baba, nga nakapabalitok na sa pipila niya ka sinaligang mga alyado sa politiko, makapadali lang sa pagduhig niya sa eskandalo sa summit. Apan di siyang kapaabot nga hangtod sa hangtod nga maghinamhinam ang mga Sugbuanon pagpaabot kanus-a tinud-an ang saad paghatag og kuwentada sa iyang kaugalingong dagkong gasto sa niaging summit.

Ang Sugbuanong mga magbubuhis nga nakakaplag pagbalik sa kagamhanan sa ilang tingog human nasuspenso ang mga opisyal nga gilambigit sa eskandalo sa deco lamps di na sama kamapailubon sa paghuwat sa kuwentada giunsa paggasto ni Garcia ang P515 milyones sa ilang buhis alang sa CICC. Magpaabot na lang ta og pipila ka adlaw una mangisog ang mga Sugbuanon aron pagpugos ni Garcia paghatag og katin-awan unsay gidangatan sa kuwarta nga di iya. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 13, 2007

DUTLAN PA KAHA?

Si Fr. Carmelo Diola sa Dilaab Movement nipahibawo sa paglusad sa mosunod nga mga adlaw sa kampanya pagpakauwaw sa tanang nahilambigit sa overpricing sa decorative lamps sa niaging 12th Asean Summit. Gawas sa lokal ug nasudnong mga opisyal nga gipasanginlang nakabolsa sa lapad nga kinawatay, pakauwawan sab ang mga magbubuhis kansang pagpabaya maoy nakapasayon sa kahiwian.

Sugdan ang kampanya pinaagi sa advocacy masses sa nagkalainlaing mga parokya kanus-a maghiusa ang mga pari ug mga parokyano pagsaway sa kahiwian sa niaging summit ug sa uban pang anomalusong mga transaksiyon sa kagamhanan. Mosangpot ni sa mas dagko pang kalihokan nga dominahan sa mga pangaliya nga itumong pagpukaw ug pagbanhaw sa pagpakabana sa katilingban batok sa bisan unsang matang sa kahiwian.

-o0o-

Dinasig sa pelikulang "Inconvenient Truth" ni kanhi US Vice Pres. Al Gore, si Diola nipakisama sa pag-ulbo sa tumang kasuko sa Sugbuanong mga magbubuhis human nabutyag ang grabeng overpricing sa decorative lamps ngadto sa mga baki nga niulpot pag-ayo kay nalabay ngadto sa nagbukal nga kawa. Mahimong mapaslot sila sa eskandalo apan sa kapulihay makalingkawas gikan sa mas dakong kadaot ug hinaot nga, labaw sa tanan, maleksiyon na aron makalikay sa umaabot nga susamang katalagman.

Apan nipasidaan si Diola sa mas dakong trahedya. Nga susama sa nahiagoman sa baki nga gituslob sa kawa nga bugnaw pang tubig apan sama sa kawa sa ibabaw gisugnoran sab sa ilawom. Inay mokisikisi, ang baki mahinangpon nga magpauraray sa inanay nga pagkainit sa tubig. Ug mahimong maluto na sa di pang kamatngon sa
kapintas sa sulad nga iyang nahimutangan.

Nahadlok siya nga mao ni ang nahitabo sa kinabag-an sa katawhan nga nangiyugpos lang kay nalingla sa mga pagarpar pagtabon sa mga anomaliya nga, lahi sa 12^th Asean Summit Scandal, mao nay naandan sa nangaging katuigan.

-o0o-

Nanghinaot si Diola nga duna pa silay igong panahon sa pagkumbinser sa mga botante sa pagsalikway sa mga kandidato nga nahilambigit ug klarong niburot sa nangalisbong mga kahiwian.

Human sa pagkonsulta sa mga eksperto, ipakatap nila ang labing yanong mga giya sa paghimo sa lifestyle check, o pagsusi sa kamakiangayon sa katigayonan nga natumpi sa mga politiko.

-o0o-

Usa sa natandog sa overpricing sa deco lamps ug niulbo sa pagpakahilom sa mga politico atubangan sa anomaliya, nga napugos gyod gani pagbalik sa politika, mao si kanhi gobernador Vicente "Tingting" dela Serna. Ang nakapait kay gawas ni Cebu City Mayor Tomas Osmena, nagpabiling tak-om, wa gyod mangahas pagsaway sa mga responsable sa eskandalo.

Di kay kana ra, Hangtod karon, upat ka buwan na human sa summit, silang Gobernador Gwen Garcia ug mga kanhi mayor Teddy Ouano ug Arturo Radaza padayong nagpaugat pagdumili paghatag og kuwentada sa dagko uyamot nilang gasto sa kalihokan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 12, 2007

DUWA SA YAWA?

Kon makigsulti ka sa mabuot nga mga lungsoranon, kinsa way gihimong daotan, wa kaapil pagtulis sa atong panudlanan ni pagpanamastamas sa atong kadungganan, ug kansang tinguha mao lang gyod ang kaayuhan sa nasud, ang ilang mga pamahayag makahatag nimo og abunda nga masulub-ong mga tilimad-on sa kalawom na gyod diay sa atong nahagsaan:

· Kay dako man ang kahigayonan nga wa nay kandidatong mahibilin kon hingpit ug matinud-anong ipatuman ang tanang lagda sa ligdong ug makiangayong piniliay, lingiw-lingiwan na lang nato ang ilang kalapasan, o usbon na lang gyong mga lagda;

· Di ta angayng mangita og mga anghel sa mga nanagan sa nagkalainlaing katungdanan kay kuyaw kon wa kay bisan usa ka ngan nga ikasuwat sa balota unya sa Mayo 14; ug

· Tungod sa kahugaw sa politika, ang tanang nangapil duna gyoy nahimong mga kahiwian busa ang atong pilion mao na lang kadtong di pa kaayo tag-as og sungay.

-o0o-

Mahimong nangapaso lang sila sa nangaging mga piniliay. Apan wa pa hingpit motahan sa gipangindahay nilang kausaban human sa sunod nga piniliay. Igo lang gipaubos ang ilang panglantaw. Kay di man gyod kaha mabanhaw ang paraiso dinhi sa yuta, mosugot na lang sila og impiyerno, basta nga di lang kaayo init, timawa ug madaugdaugon.

Inay hingpit nang mosalikway sa piniliay nga sa makadaghang higayon nihikaw sa ilang gitinguha nga mas maayong ugma, padayon silang namasin nga human sa sunod nga piniliay, bisan dominahan lang gihapon sa mga botanteng gutom, burong ug namahala na lang, ang mga makadaog ug makalingkod sa katungdanan di na sama kapating, katig-a, kakurakot ug kamapahimuslanon.

Wa na sila maglaom og milagro, bisan nagpabilin nang dakong bahin sa ilang tim-os nga mga pangaliya. Ang ila na lang gipanghinaot mao nga di na lang hutdon pagkumkom ang katigayonan sa nasud ug madugangan bisan dyutay na lang ang mga mumho nga mamisik ngadto sa kinabag-an nga, human sa way kinutobang mga pasalig ug pangangkon sa kalamboan, padayong gipanggutom.

-o0o-

Apan di tinuod nga ang politika duwa sa yawa. Mahitabo lang ni kon ang mabuot nga katawhan di magpakabana. Di tinuod nga ang mga nagpapili pulos sungayan ug ikogan. Dunay nanagan nga kasaligan apan wa nato hatagi og higayon kay nahiloan nang atong panghunahuna nga, kay wa man silay kuwarta ni kahigal sa pagpanikas, wa silay kahigayonan sa pagdaog.

Di hinuon ta hingpit nga matulisok. Gilumsan ta sa bombardiyo sa pamakak nga ang kamaayong tawo di garantiya sa maayong pangagamhanan ug nga mas kasaligan ang mga maru, nga mat-an pa sa pinya, kay mas isog silang mobarug alang nato. Bahala na kon ang samang kamaru mao say gigamit paglimas sa atong panudlanan.

Ang maayong balita: Di pa uwahi ang tanan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn

Arangkada for April 12, 2007

DUWA SA YAWA

Kon makigsulti ka sa mabuot nga mga lungsoranon, kinsa way gihimong daotan, wa kaapil pagtulis sa atong panudlanan ni pagpanamastamas sa atong kadungganan, ug kansang tinguha mao lang gyod ang kaayuhan sa nasud, ang ilang mga pamahayag makahatag nimo og abunda nga masulub-ong mga tilimad-on sa kalawom na gyod diay sa atong nahagsaan:

· Kay dako man ang kahigayonan nga wa nay kandidatong mahibilin kon hingpit ug matinud-anong ipatuman ang tanang lagda sa ligdong ug makiangayong piniliay, lingiw-lingiwan na lang nato ang ilang kalapasan, o usbon na lang gyong mga lagda;

· Di ta angayng mangita og mga anghel sa mga nanagan sa nagkalainlaing katungdanan kay kuyaw kon wa kay bisan usa ka ngan nga ikasuwat sa balota unya sa Mayo 14; ug

· Tungod sa kahugaw sa politika, ang tanang nangapil duna gyoy nahimong mga kahiwian busa ang atong pilion mao na lang kadtong di pa kaayo tag-as og sungay.

-o0o-

Mahimong nangapaso lang sila sa nangaging mga piniliay. Apan wa pa hingpit motahan sa gipangindahay nilang kausaban human sa sunod nga piniliay. Igo lang gipaubos ang ilang panglantaw. Kay di man gyod kaha mabanhaw ang paraiso dinhi sa yuta, mosugot na lang sila og impiyerno, basta nga di lang kaayo init, timawa ug madaugdaugon.

Inay hingpit nang mosalikway sa piniliay nga sa makadaghang higayon nihikaw sa ilang gitinguha nga mas maayong ugma, padayon silang namasin nga human sa sunod nga piniliay, bisan dominahan lang gihapon sa mga botanteng gutom, burong ug namahala na lang, ang mga makadaog ug makalingkod sa katungdanan di na sama kapating, katig-a, kakurakot ug kamapahimuslanon.

Wa na sila maglaom og milagro, bisan nagpabilin nang dakong bahin sa ilang tim-os nga mga pangaliya. Ang ila na lang gipanghinaot mao nga di na lang hutdon pagkumkom ang katigayonan sa nasud ug madugangan bisan dyutay na lang ang mga mumho nga mamisik ngadto sa kinabag-an nga, human sa way kinutobang mga pasalig ug pangangkon sa kalamboan, padayong gipanggutom.

-o0o-

Apan di tinuod nga ang politika duwa sa yawa. Mahitabo lang ni kon ang mabuot nga katawhan di magpakabana. Di tinuod nga ang mga nagpapili pulos sungayan ug ikogan. Dunay nanagan nga kasaligan apan wa nato hatagi og higayon kay nahiloan nang atong panghunahuna nga, kay wa man silay kuwarta ni kahigal sa pagpanikas, wa silay kahigayonan sa pagdaog.

Di hinuon ta hingpit nga matulisok. Gilumsan ta sa bombardiyo sa pamakak nga ang kamaayong tawo di garantiya sa maayong pangagamhanan ug nga mas kasaligan ang mga maru, nga mat-an pa sa pinya, kay mas isog silang mobarug alang nato. Bahala na kon ang samang kamaru mao say gigamit paglimas sa atong panudlanan.

Ang maayong balita: Di pa uwahi ang tanan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn

Arangkada for April 11, 2007

SI NOY MAGNO

Kon track record lay basehan sa pagpili og mayor sa Mandaue, pilde na silang Ading Seno, Jonas Cortes ug Jonkie Ouano. Kon ang kadagko sa mga natampo sa Mandaue ang sukaranan sa pagpili, way makapugong sa naglawig nga kadaogan ni Atty. Magno Dionson. Sa talagsaong lakang nga napakyas pagdapit sa pagtagad sa mabuot nga mga Mandauehanon, giasoy ni Dionson ang iyang pakiggubat sa mga Hapones sa ikaduhang gubat sa kalibotan hangtod sa iyang pagtabang paghimong dakbayan sa Mandaue.

Ang daotang balita alang ni Dionson mao nga di indigay sa kaligdong ang piniliay. Ang kuwarta ug makinarya, labaw sa iyang matinud-anong pag-alagad, gikahadlokang mao gihapoy manghawod karong Mayo 14.

-o0o-

Makiangayon man lang tingali nga akong kutluon ang pipila lang sa mga nahimo ni Dionson:

· Kuyog siya sa Amerikanhong mga sundawo pagtakas sa kabaybayonan sa Talisay niadtong Marso 26, 1945 aron pagpalingkawas sa Sugbo gikan sa mga Hapon ug nasamdan sa gubat sa Gumbang, Tabuelan niadtong abril 27 sa samang tuig;

· Human sa gubat, nanrabaho sa Cebu Royal Plant (karon San Miguel Corp.) sa adlawan ug nagtungha magabii;

· Konsehal sa Mandaue sud sa 32 ka tuig (1963-1995) ug nakatabang ni anhing Mayor Demetrio "Boy" Cortes paghimong dakbayan sa Mandaue atubangan sa kusganong pagbabag sa pundok ni kanhi mayor Alfredo "Pedong" Ouano;

· Gipasidunggan sa Integrated Bar of the Philippines sa ligdong nga pagpanlaban sukad sa iyang pagpasar sa Bar niadtong 1956; ug

· Gipasidunggan isip Parents of the Year niadtong 1978 uban sa iyang asawang si Jacinta (Tintay) Cortes ug sa siyam nila ka anak ug 16 ka apo.

-o0o-

Gihagit ni Dionson ang ubang mga kandidato sa paghikyad sab sa ilang qualifications aron makatarung pagpili ang mga Mandauehanon. Nahadlok kong di sama kadalayegon ang mga nahimo sa iyang mga kaatbang:

· Mangangkon si Jonkie nga apo siyang Pedong (ambot hisgutan pa bang iyang amahan nga nasuspenso tungod sa 12 ^th Asean Summit Scandal);

· Makapangangkon si Ading nga anak siyang Matoy ug nakatabang pag-umol sa mga programang napahimuslan sa mga Mandauehanon (absent siya o wa katingog sa pagpasar sa gahin sa merkado ug ubang nabulilyasong mga proyekto); ug

· Si Jonas makapangangkon nga anak ni Boy ug mosunod ni Ading panghunaw sa lubog nang tubig sa kapakyas pagbaraw sa mga transaksiyon nga gidudahang nagwaldas sa buhis sa mga Mandauehanon.

-o0o-

Ang bugtong isyu batok ni Dionson maong iyang pangedaron (84), nga angay siyang mohatag higayon sa batan-ong mga lider. Apan kon ang mga batan-on di sama kamasaaron, kinsay makabasol niya pagtanyag, sa makausa pa, sa luya na niyang mga bukton pagsapnay sa napukan niyang dakbayan?

Di angayng tulisukon si Dionson sa iyang pagdagan bisan way kahigayonan pagdaog. Angayng manubag ang mga nagsunod nganong gipakyas ang ilang maayong nasugdan. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 10, 2007

PAPATING SA DPWH

Ang kalangay sa Department of Public Works and Highways (DPWH) pagsuspenso sa ilang mga opisyal nga gilambigit sa 12 ^th Asean Summit Scandal maoy labing makahasol nga kalamboan sa nagpadayong imbestigasyon sa gikahadlokang pagwaldas sa binilyon ka pesos nga road users tax. Nisukwahi ni sa "kaandam" nga nahaunang gipadayag sa nasudnong liderato sa DPWH ug sa Malakanyang pag-abag sa imbestigasyon:

· Ang Presidential Anti-Graft Commission (PAGC), nga nisuway apan napakyas pag-ilog sa imbestigasyon, nipasalig nga ilang tun-an ang pagsuspenso sa mga opisyal sa DPWH bisan kon wa pay rekomendasyon ang Visayas Ombudsman; ug

· Si DPWH Secretary Manuel Bonoan nipasalig nga nangita na siya og ikapuli nilang DPWH 7 Director Robert Lala ug kaubanan aron ikapatuman sa labing daling panahon ang preventive suspension order nga giaprobahan ni Ombudsman Merceditas Gutierrez sa wa pay Semana Santa.

-o0o-

Unsa may nakapausab sa hunahuna nilang Pres. Arroyo ug ni Bonoan? Nganong gibakwi man nilang pasalig sa hingpit nga pagtabang sa imbestigasyon sa Ombudsman? Ang kahigayonan ba nga maduhig sa multi-milyones pesos nga anomaliya ang usa sa labing pinangga nga sakop sa gabinete, si kanhi DPWH ug karon Defense Secretary Hermogenes Ebdane? Ug nga kon maapil si Ebdane, mahimong mapiskan sab sa lang-og nga lapok si Arroyo?

Kini ug uban pang makahasol nga mga pangutana nakapalig-on sa pagduda nga ang mga opisyal sa nasudnong kagamhanan, nga mas taas pa kay ni Lala, nakaapil og luto sa nangalisbo nga transaksiyon. Gani, beteranong mga kontraktor nitataw nga ang mga proyekto nga ingon ini kadako di mahitabong makalusot kon wa pay bendisyon sa labing dagkong mga opisyal sa palasyo, apil na ni Arroyo.

Di hinuon ni makapalingkawas nilang Mandaue City Mayor Teddy Ouano, Lapulapi City Mayor Arturo Radaza ug ubang lokal nga mga opisyal. Bisan sa pagduda nga gigamit lang sila sa DPWH, angayng susihon ang mga pasangil nga nisamot pagburot ang presyo sa decorative lamps tungod sa gipangayo nilang mas dako pang bahin.

-o0o-

Nasayop si Pres. Arroyo kon nagtuo siyang matagbaw nang mga Sugbuanon sa pagsuspenso nilang Ouano, Radaza ug ubang lokal nga mga opisyal. Di mahitabong mangiyugpos pagbalik ang mga magbubuhis nga napugwat ug nagpakabana na tungod sa kadako sa gidudahang overpricing. Di na sila mosugot nga mahisama lang ni sa ubang nangaging mga expose, nga maayo lang sa paukyab sa imbestigasyon apan way bisan usang napriso.

Ang mas dakong labad sa ulo ni Arroyo mao ang lehitimong awhag sa pagpalapad pa sa imbestigasyon aron nga gawas nga maapil pagsusi ang mga papel nilang Ebdane ug DPWH Undersecretary Juanito Abergas, matuki sab ang kamakiangayon sa paggasto sa road users tax, nga gitumong unta alang sa maintenance sa kadalanan, aron pagtukod sa kontrobersiyal nga deco lamps ug surveillance cameras. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com

Arangkada for April 9, 2007

HULGA SA ISLA

White Island, Agoho, Mambajao, Camiguin—Kining islaha kansang kaputi sa bas makapahinumdom sa mga dumuduong sa Boracay, bisan tuod ang bas di sama kaputi ug kapino ug ang baybayon di sama kalapad, labong kaayo sa mga tanaman ug kakahoyan niadto. Apan sa panahon pang kanhi presidente Ferdinand Marcos, nagsunod pagbutho ang usa ka bangis nga buhawi ug usa ka magpapatigayon nga gipasanginlang nanghakot sa puti nga bas. Nahunong lang ang iyang ilegal nga kalihokan dihang nasangad nang iyang barge.

Napilde nang isla. Napatag na. Ang nahibiling usa ka kilometro nga puti nga bas
mag-sab-usab nang porma (kasagaran morang letrang "C") agad sa direksiyon sa bawod ug hangin. Gani, tungod sa bagyong Ruping, nahanaw ang isla kay nailawoman sa dagat sud sa pila ka buwan. Wa hinuon ning kapugong sa lokal nga mga opisyal pagwara-wara sa isla isip usa sa labing kinaham nga destinasyon sa ilang mga turista.
-o0o-

Si Camilo ug laing tulo ka kauban apil sa nakapahimus sa pagdagsang sa lokal ug langyawng mga turista dinhi sa isla sa niaging Semana Santa. Duna silay 16 ka mga bobo, tigbayon nga kawayan nga ilang bato-batoan sa kalaworan aron paglit-ag sa dagkong isda. Mokita sila og P200 matag adlaw nga maoy ilang bahinon pagpalit og bugas ug ubang panginahanglan sa ilang mga pamilya.

Mas dagko hinuon og kita ang mga nangompra sa ilang mga kuha nga mao say nagduma sa mga payag-payag nga gitukod sa isla alang sa Semana Santa. Bugti sa
arkabala nga ilang gibayad sa munisipyo sa Mambajao, gitugotan sila sa pagpamaligya og pagkaon, ilimnon souvenirs ug ubang palaliton ngadto sa mga dumuduong. Kon itandi sa kamerkadohan sa Sugbo, ang ilang mga isda dinhi mas lab-as ug mas barato.

Laing nakapadani nako mao ang kayano ug kaligdong sa mga molupyo. Ang ilang pasalig nga kabiyaan ang kabtangan sa mga turista napamatud-an na sa makadaghang higayon.
-o0o-

Apan ang isla bisan sa iyang katahom ug kamadanihon gikaluhaan sab og mga hulga. Samtang nagsuwat ko ini, duha ka panghitabo ang nakapaukay sa mga turista: Ang pagkalunod sa speedboat nga nagbira og banana boat ug ang diriyot pagkalimos sa duha ka Korean nationals nga gianod sa kusog nga bawod gikan sa kadagatan sa Surigao.
Naila hinuon ang kaabtik ug kamatinabangon sa mga molupyo dihang dali ra kaayo silang nakapada og pump boat pagbira sa nalunod nga speedboat nga mao ra say nakatabang sa mga nangalumos.

Matod ni Dr. Alemir Almirante sa Lapulapu District Hospital, usa sa mga naatlan sa isla, nakumbinser nga maayong pagkabansay ang mga molupyo sa pagtubag sa
dinalian nga mga panghitabo.

Matod ni Camilo dunay mas dakong hulga nga gipasidaan sa ilang katiguwangan. Ang global warming nga nakapadako sa kadagatan gikahadlokang hingpit nga makapalubong sa isla. [30] leo_lastimosa@abs-cbn.com